Str 137

Hydrologia zajmuje się obiegiem wody w przyrodzie, z wyłączeniem części obiegu odbywającego się w atmosferze, co należy do meteorologii. Przedmiotem badań hydrologii są m.in. wody powierzchniowe, wody podziemne, opady atmosferyczne. Znajomość stosunków wodnych na danym terenie pozwala na właściwe gospodarowanie wodą, jak również zapobieganie np. skutkom powodzi. Przy projektowaniu budowli inżynierskich, zwłaszcza tych, które będą realizowane w korycie cieku np. mostu, przepustu, jak również przy planowaniu odwodnienia linii komunikacyjnej niezbędna jest umiejętność korzystania z opracowań hydrologicznych.

9. BILANS WODNY I JEGO SKŁADNIKI

9.1. RÓWNANIE BILANSU WODNEGO

Wskutek działania energii Słońca i przyciągania Ziemi, woda występująca w przyrodzie podlega ciągłemu krążeniu. Para wodna występująca w atmosferze ulega w odpowiednich warunkach skropleniu, w wyniku którego powstaje opad atmosferyczny. Woda spada na powierzchnię ziemi; część z niej wsiąka w grunt, a dalej drogą podziemną zasila rzeki, część odpływa korytami rzek do mórz, znaczna jej część paruje. Paruje również woda z powierzchni mórz i oceanów, a wiatry powodują przemieszczanie się tej wielkiej masy pary wodnej nad lądy. W ten sposób cykl obiegu wody się zamyka. Woda atmosferyczna ulega wymianie około 30 razy w roku. Ilości wody biorące udział w tym ciągłym procesie krążenia można zestawić w postaci tzw. bilansu wodnego. Zestawienia bilansowe przeprowadza się dla całej kuli ziemskiej, dla danego kraju, okręgu przemysłowego lub dla tzw. zlewni. Zlewnia jest to obszar, z którego woda spływa do określonego przekroju rzeki.

Jedynym źródłem wody dla zlewni są opady. Jeżeli bilans wodny sporządza się dla innych obszarów nic stanowiących zlewni, to trzeba pamiętać, że są to obszary niespójne hydrologicznie i należy uwzględnić dodatkowe źródła zasilania w wodę. Sporządzając bilans wodny dla całego kraju trzeba przeanalizować i ewentualnie uwzględnić dopływ wody spoza rozpatrywanego obsza-

137