Image19 (29)

A.1, Wpływ prądu zmiennego 50 Hz na pracę serca

Prąd elektryczny przepływając przez serce człowieka powoduje jego zatrzymanie lub migotanie komór serca / fibrylację /.

Przywrócenie normalnej pracy serca :

■    po jego zatrzymaniu polega na natychmiastowym wykonywaniu pośredniego masażu serca, natomiast,

■    po wystąpieniu migotania komór serca jest możliwe jedynie z użyciem specjalnego aparatu elektromedycznego, defibrylatora, w czasie do 8 minut

licząc od wystąpienia migotania.

Należy mieć na uwadze fakt, że przystąpienie do ratowania w 3 lub 4 minucie zapewnia ok. 50% prawdopodobieństwo przywrócenia normalnej

pracy serca.

Na rysunku 1.1 przedstawiono elektrokardiogram serca oraz zmiany ciśnienia krwi u człowieka zdrowego i po wystąpieniu migotania komór serca. Czułość serca na prąd elektryczny nie jest jednakowa /w „czasie, całego cyklu .,, pracy. Największa wrażliwość serca przypada na wczesną fazę fepolaryzącii, odpowiadającą narastającej wartości fali T, trwającej około 0,15 s. Nawet krótki impuls prądowy występujący w tym okresie może wywołać fibrylację komór, podczas gdy większy i dłużej trwający, lecz przypadający na inny wycinek cyklu pracy serca, może nie wywołać takiego efektu. Jeżeli prąd rażeniowy przepływa dłużej niż wynosi pełny cykl pracy serca, to obejmuje on swym działaniem również okres największej czułości serca na prąd elektryczny. •

Rys. 1.1 Typowy elektrokardiogram serca (a) i przebieg ciśnienia krwi (b) u człowieka zdrowego I po

wystąpieniu fibrylacji komór serca

P, Q, R,S,T-punkty charakterystyczne eleklrokardiogramu

A. 2. Skutki przepływu prądu przez ciało człowieka

Skutki rażenia, w zależności od wartości prądów i czasów trwania rażenia w poszczególnych strefach oddziaływania prądu (rysi% ) są następujące:.

AC-1, DĆ-1 - zwykle nie są odczuwalne żadne reakcje organizmu;

AC-2, DC-2 - zwykle nie ma żadnych skutków patofizjologicznych;

AC-3, DC-3 - zwykle nie ma trwałych uszkodzeń organizmu; wraz ze zwiększeniem się prądów rażeniowych i czasów trwania rażenia mogą wystąpić odwracalne zakłócenia pracy serca (nie wywołujące jednak fibrylacji komór serca), a przy długich czasach działania—również skurcz mięśni dłoni, uniemożliwiający samouwol-nienie się oraz sldircz mięśni klatki piersiowej zatrzymujący proces oddychania;

' AC-4, DC-4 - możliwość wystąpienia fibrylacji komór serca z narastającym prawdopodobieństwem pojawienia się wraz ze zwiększaniem się wartości prądów rażeniowych i czasów trwania rażenia; możliwość wystąpienia poparzeń i innych skutków patofizjologicznych, takich jak wymienione w strefie^4C-3 IDC-3, jednak ze zwiększonym prawdopodobieństwem ich wystąpienia i bardziej groźnymi następstwami.

Pomimo że ó skutkach rażenia decyduje wartość prądu rażenio-wego, w technice ochrony przeciwporażeniowej przyjęto posługiwać się granicznymi dopuszczalnymi wartościami napięć dotykowych. Zawartości dopuszczalne przyjmuje się 50 V prądu przemiennegb i 120 V prądu stałego w warunkach uznawanych za nórmalne oraz odpowiednio 25 V i 60 V w warunkach zwiększonego zagrożenia porażeniowego (pomieszczenia mokre, wilgotne, o przewodzących ścianach i podłożu oraz inne podobne). Z podanych ustaleń wynika, że napięcie 220 V jest napięciem niebezpiecznym i jako takie w żadnych warunkach nie może być lekceważone.