img054 (43)

Wykaz gatunków helmintów ważnych medycznie Płazińce

Przywry układu pokarmowego i krwionośnego człowieka

Fasciola hepatica Schistosoma haematobium,

Schistosoma mansoni,

Schistosoma japonicum

Tasiemce występujące w układzie pokarmowym i tkankach człowieka

Diphyllobothrium latum,

Taenia saginata,

Taenia solium,

Echinococcus granulosus,

Echinococcus multilocularis,

Hymenolepis (Yampiriolepis) nana.

Obleńce

Nicienie występujące w układzie pokarmowym i tkankach człowieka

Ascaris lumbricoides Toxocara canis Toxocara cati Enterobius vermicularis Trichiuris trichiura Trichinella spiralis Strongyloides stercoralis Ancylostoma duodenale Wuchereria bancrofti Loa loa,

Onchocerca volvulus Anisakis sp.

IMn/.ińce

Medycznie ważne płazińce należą do 2 gromad: przywr Trematoda oraz lusiemców Cestoda. Te bilateralnie symetryczne, zwykle spłaszczone dorsowentralnie organizmy, są pokryte tegumentem i wyposażone w haki, przyssawki i inne organy czepne. Są one najczęściej hermafrodytycznymi i hcteroksenicznymi pasożytami, wymagającymi co najmniej 2 żywicieli do zamknięcia cyklu rozwojowego.

Przywry

Dorosłe przywry Trematoda są różnych kształtów i rozmiarów. Posiadają przyssawkę gębową i brzuszną ftmkcjonujące jako organy czepne. Morfologiczne cechy, detale strukturalne układu pokarmowego i rozrodczego oraz budowa jaj są ważnymi kryteriami diagnostyki różnicowej. Cykle życiowe Trematoda są często związane ze środowiskiem wodnym; ślimaki są zwykle pierwszymi żywicielami pośrednimi. W typowym cyklu rozwojowym przywr występuje zmiana żywicieli oraz następstwo różnych stadiów rozwojowych: od jaja poprzez miracidium, sporocystę, redię, cerkarię, metacerkarię do dorosłej formy hermaffodytycznej (wyjątek stanowią rozdzielnopłciowe przywry z rodzaju Schistosoma).

Przywry układu pokarmowego i krwi człowieka Fąsciok hepjticj - Motylica wątrobowa fascioloza (fasciolosis)

Morfologia. Ta duża przywra (ok. 30mm długości) o kształcie listkowatym ma małą przyssawkę gębową przy przednim końcu ciała i brzuszną położoną ok. 1/3 długości ciała. Charakteryzuje się silnie rozgałęzionym, ślepo zakończonym jelitem oraz również rozgałęzionymi hermafrodytycznymi narządami rozrodczymi. Owalne, złociste jaja wypełniające macicę są stosunkowo duże, 140 x 90 pm i zaopatrzone w wieczko.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Te kosmopolityczne przywry są ważne ekonomicznie z powodu ich występowania ju Jbydła - żywicieli ostatecznych. Ślimaki, głównie z rodzaju Galba, są jedynymi żywicielami pośrednimi tych heteroksenicznych pasożytów. Cerkarie opuszczające ślimaka osiadają na roślinach terenów podmokłych, przekształcając się w otorbione metacerkarie, które są stadium inwazyjnym dla żywiciela ostatecznego. Dorosłe osobniki hermafrodytyczne lokalizują się w wątrobie i przewodach żółciowych dzikiego i domowego bydła. Człowiek może być przypadkowym żywicielem F. hepatica. Zarażenie następuje drogą pokarmową stadium metacerkarii, znajdującym się na

27