IMG69

9

1.3.2. Wpływ rodzaju materiału na przebieg cięcia.

Chwila, w której rozpoczyna się faza pękania zależy od rodzaju materiału i wpływ ten przedstawiono poprzez zobrazowanie charakterystyk własnych cięcia na rysunku 4. Przy materiałach miękkich i plastycznych, np. przy cięciu ołowiu, cyny lub miękkiego aluminium pęknięcie może w ogóle nie nastąpić lub też występuje w końcowej fazie procesu. Po osiągnięciu bowiem maksimum siła nacisku stempla maleje (rys.4c). Natomiast proces plastycznego płynięcia materiałów twardych (np. stali o dużej zawartości węgla) może być już na samym początku przerwany pęknięciem materiału (rys.4a). W większości przypadków pęknięcie występuje w pobliżu ekstremum nacisku stempla (rys.4b).

a    b    c

T

1

Rys.4. Wykresy sił wykrawania dla różnych materiałów-: a - twardych, b - plastycznych, c - bardzo plastycznych.

Pomimo pęknięcia, krążek blachy, znajdującej się pod stemplem tkwi jeszcze dość mocno w otaczającym go materiale. Jest to spowodowane wzajemnym zazębianiem się nierówności istniejących po obu stronach powierzchni pęknięcia. Aby osiągnąć całkowite oddzielenie wyciętego przedmiotu należy odkształcić lub ściąć występy na powierzchni pęknięcia, co wymaga wywarcia przez stempel pewnego nacisku. Dlatego też, w przypadku cięcia wzdłuż linii zamkniętej, siła nie spada do zera z chwilą pęknięcia materiału, lecz utrzymuje się na pewnym poziomie, co widać na rysunku 3b i 4. Spowodowane jest to również tarciem materiału o powierzchnię boczną otworu płyty tnącej.