img287 (4)

wyraz wymawiany jest z przyciskiem na ostatniej sylabie, a na końcu znajduje się spółgłoska inna, niż [n] lub [s], akcent graficzny musi być zaznaczony: ta-hur.

Natomiast grupy wokaliczne oznaczane przez ui, iu i występujące w wyrazach typu [igklwióo], [bjuóa] traktowane są w języku hiszpańskim jako dyftongi. W związku z tym incluido i- viuda pisane są bez akcentu graficznego. Należą one bowiem do większości wyrazów z samogłoską na końcu i akcentem fonetycznym przypadającym na ostatnią sylabę: [ig-klwi-óo], [bju-5a].

Nie stawia się akcentu graficznego w jednosylabowych wyrazach typu vio, dio, fue¹.

7.2. Graficzne zaznaczenie akcentu dla rozróżnienia homonimów

Akcent graficzny używany jest niekiedy dla rozróżnienia homonimów (wyrazy o identycznej pisowni i wymowie mające różne znaczenie). W języku hiszpańskim są to między innymi:

el	(rodzajnik)
tu	(poi.	„twój, twoja”)
te	(poi.	„tobie”)
mi	(poi.	„mój, moja”)
se	(poi.	„się, sobie”)
si	(poi.	Jeżeli, gdyby”)
aun	(poi.	„nawet”)
mas	(poi.	„ale, lecz”)
solo	(poi.	„sam”)

—    tu

—    te

—    ml

—    se

—    si

—    aun (poi

—    mas (poi

—    solo (poi

(poi. „on”)

(poi. „ty”)

(poi. „herbata”)

(poi. „mnie, mi”)

(poi. „wiem”)

(poi. „tak”)

„jeszcze”) „bardziej, więcej”) „tylko”)

7.3. Graficzne zaznaczenie akcentu

dla rozróżnienia funkcji składniowej

Dla rozróżnienia funkcji składniowej akcent graficzny stawia się w następujących przypadkach:

a) w zaimkach wskazujących este, ese, esla, esa, aquel, aąuella, estos, esos, estas, esas, aąuellos, aquellas wtedy, gdy występują one niejako przydawka przy rzeczowniku, lecz jako równoważnik tego ostatniego (por. np. este hombre, poi. „ten człowiek” i este no sabe, poi. „ten nie wie”);

b) w wyrazach que, quien, cual, donde, adonde, como, cuando, cucono wtedy, gdy są one używane w zdaniach wykrzyknikowych i w zdaniach zawierających pytanie (samodzielnych lub wchodzących w skład zdania złożonego): \Quc! bonito\ (poi. „Jak pięknie!”), iCómo estasl (poi. „Jak się masz?”), No se cómo lo hara (poi. „Nie wiem, jak to zrobi”), ale Lo karaś como quieras (poi. „Zrobisz to, jak będziesz uważał”).

Ćwiczenia

1.    Powtórzyć za lektorem następujące wyrazy i przedstawić je za

pomocą transkrypcji fonetycznej:

a)    comite, jabali, irani, cafe, yemeni, frenesi, fricase, bengalt, ajt, lando, ajonjoli, ojala, quiza, maniąui, alń, marroqui, papó, rabl, berbequi, puntapie, carmesi, mama, bebe, caló, tabu, chimpance, zahori, canesu.

b)    pudlo, vasija, desenfado, cadera, besugo, importe, masaje, parola, rancho, sacerdole, tarasca, zompo, arrastre, chumacera, egreso, fraile, giralda, infierno, lince, nevera, orujo, uiiate.

c)    campanula, arido, dadiva, fabuła, lamina, patibulo, quimerico, rdfaga, sabana, tartaro, valvula, zócalo, basilica, enfatico, helice, integro, módico, nórdico, ópalo, xenófobo, zoológico, unlsono.

2.    Powtórzyć za lektorem następujące wyrazy i przedstawić ję za

pomocą transkrypcji fonetycznej:

a)    rapidez, albanil, candor, edad, febril, jerez, nadador, oquedad, quinlal, solaz, unidad, vigor, zorza/, bondad, disfraz, gestor, hotel, latitud, matiz, pudor, retal, taciturnidad.

b)    lapiz, tactil, alcazar, huesped, canibal, aspid, alferez, volatil, alfeizar, util, femur, arbol, chófer, dalii, cóndor, cesped, cesar.

c)    certamen, limpiabarros, orden, cierzas, origen, otitis, virgen, aguas, rnargen, virus, alguien, lejos, dictamen, tenazas.

d)    ciclón, compas, dragon, lisbones, ciempićs, desden, Parts, rincón, vienes, visón, Jierabras, arcen, atrós, varón.

3.    Powtórzyć za lektorem następujące wyrazy:

a) cólmo    — colmó    cvalue    — evaluć

estuco    — estucó    baile    - bailć

pesco — pescó    salto    salto

73

1

Akcent graficzny byt zaznaczany nad tymi wyrazami w wydaniach książkowych XIX i pierwszej połowy XX wieku.

72