IMG 20

Tabela 1.6, Mechaniczne warunki oddychania zależnie od pozycji ciała

Pożycia ciała	Wdech i___	Wydech
i lieżahia na placach z wyprostowany-I mi kończynami dolnymi	I Utrudniony	Ułatwiony
i Leżenia na boku	j Zwiększona praca części przepony bliższej do 1 ! podłoża, zwiększona ruchomość części klatki piersiowej dalszej od podłoża
j Łażenie na plecach w pozycji Tren* 1 deten&urga	Znacznie utrudniony	Znacznie ułatwiony
^1 Siedząca	Ułatwiony	Utrudniony
Stojąca	Znacznie ułatwiony	Znacznie utrudniony 1
Leżenie na piecach ze zgiętymi kończynami dolnymi	Utrudniona praca przepony Zwiększona praca mięśni międzyżebrowych

oraz oklepywame klatki piersiowej i masaż wibracyjny, które ułatwiają odkrztuszanie zalegającej wydzieliny, poprawiając drożność oskrzeli. Ma to duże znaczenie dla prawidłowej wentylacji płuc.

Przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych konieczna jest nauka prawidłowego ich wykonywania. Należy je rozpoczynać od wydechu. Stosunek czasu wdechu, wykonywanego zawsze nosem, do wydechu przez usta powinien wynosić 1:2. a czasami nawet 1:3. Należy dążyć do maksymalnego wydłużenia czasu wydechu aż do uczucia „braku powietrza”. Wdech nosem powoduje oczyszczenie, ogrzanie i nawilżenie powietrza, natomiast wydech ustami zwiększa jego efektywność oraz ułatwia kontrolę czasu jego trwania. Podczas wdechu brzuch musi się unosić, a w czasie wydechu zapadać. Dla kontroii prawidłowości wykonania ćwiczenia fizjoterapeuta może delikatnie układać ręce na klatce piersiowej lub w okolicy nadbrzusza oraz mierzyć czas wdechu i wydechu. Może również umieścić przed ustami chorego kawałek ligniny lub waty, który podczas wydechu powinien jak najdłużej się poruszać. Ten sposób jest szczególnie godny polecenia, gdyż znacznie aktywizuje ćwiczących, zwłaszcza dzieci, które traktują to jako formę zabawy (ryc. 1.5).

W ćwiczeniach stosowanych w leczeniu zaburzeń czynności układu oddechowego konieczna jest znajomość ustawienia przepony i ruchów klatki piersiowej w różnych pozycjach wyjściowych.

Chorego należy nauczyć prawidłowej techniki oddychania oraz „kompensacyjnego” sposobu oddychania. Polega on na zwiększeniu udziału mięśni międzyżebrowych u chorych operowanych w obrębie jamy brzusznej (tor żebrowy), a przepony u chorego po zabiegach łączących się z otwarciem klatki

Ryc-1-5. Ćwiczenia oddedwwe - odehy-lanie płatka ligniny strumieniem * s pychanego powietrza.

Ryc. 1.6. Nauka oddechu torem przeponowym - z kontrolą: wzrokiem: rękoma pacjenta; rękoma pacjenta i fizjoterapeuty.