IMGi20 (2)

132 Rozdział 4

Stanford University lub University of Central Florida, oferujący ponad 70 przedmiotów online, kanadyjska Vacouver’s Open Leaming Agency i południowoafrykański University of South Africa. Jednak w rankingu opublikowanym w periodyku „Yahoo! Internet Life” za najnowocześniejszą uczelnię w USA został uznany Camegie Mellon University (CMU) w Pittsburghu²².

W 1986 r. CMU zbudował uczelnianą sieć komputerową, pierwszą w USA; podłączonych do niej jest ponad 15 ty s. komputerów, można z niej również korzystać za pomocą laptopów i urządzeń bezprzewodowych. Zamiast tradycyjnego wykładu wykorzystuje się specjalnie w tym celu skonstruowane programy edukacyjne, działające jak osobisty, wirtualny korepetytor do nauki rozmaitych przedmiotów - od programowania, np. w języku Java do filozofii. Program informuje studenta o popełnionych błędach lub daje wskazówki, jeżeli użytkownik nie rozumie zagadnienia, w rezultacie cierpliwie czeka, aż student wszystko zrozumie.

Z konstrukcją wirtualnych programów edukacyjnych związane są badania pracy mózgu oraz analizy mechanizmów percepcji i procesów poznawczych, których celem jest ustalenie potrzeb ludzi w trakcie uczenia się.

Jednym z zajęć jest tworzenie wirtualnych środowisk (mikroświatów) - por. teoria J. Piageta rozdz. 2.2.2. Uczestnicy zajęć muszą wykorzystywać wiadomości z różnych nauk ścisłych, np. informatyki, matematyki, fizyki, a także sztuk plastycznych, architektury oraz nauk humanistycznych, np. psychologii. Ucząsię pracować w zespole, dzielą się zadaniami, wpisują kody programów, tworzą trójwymiarowe obrazy i opracowują skrypty, wykorzystując specjalne hełmy oraz elektrody podłączone do ich ciała.

Studenci pierwszego roku chemii zamiast w laboratorium rzeczywistym częściej przeprowadzają doświadczenia w witrynie internetowej; przewidują wyniki reakcji, po czym oglądają symulację komputerową doświadczenia.

Studenci wydziału MBA, zamiast studiować opisane w podręcznikach przykłady, zarządzają wirtualnymi firmami. Dzięki Internetowi mogą współpracować, śledzić wyniki finansowe i notowania giełdowe, handlować akcjami i analizować plany. Czasami „grze w zarządzanie” studenci poświęcają ponad 20 godzin tygodniowo, ale badania empiryczne wykazały, że cztery miesiące uczestniczenia w grze odpowiadają trzem latom działalności w realnej firmie.

Ważną rolę w nauczaniu na odległość odgrywa elektroniczna biblioteka, zwana wymiennie biblioteką cyfrową. Często tworzy się w niej linki umożliwiające zapoznanie się z najnowszymi osiągnięciami technicznymi oraz zapewniające łatwy dostęp do zbiorów bibliotek, z którymi CMU współpracuje, zapisanych w postaci elektronicznej. Federacja Bibliotek Cyfrowych w USA obejmuje 25 księgozbiorów różnych uczelni.

Według „The Chronicie of Higher Education”, WebCT Inc. 2001,60% amerykańskich uczelni proponowało studentom programy do nauki w sieci, a kolejne 8% zamierza takie przedmioty zaoferować w 2002 r. W sumie 92% uczelni amery-

^a S. Hamm: Alma M@ter. „Business Week”. McGraw-Hill, March 2001.

kańskich zamierza w 2002 r. zaproponować więcej przedmiotów do studiowania online w Internecie. W 65% uczelni przedmioty dostępne do studiowania przez Internet są uzupełnieniem tradycyjnego rozkładu zajęć. 97% studentów w USA koizysta z Internetu, a wśród nich 70% przynajmniej raz dziennie. Programy edukacyjne dla nauczania na odległość konstruują tak znane firmy, jak: WebCT, Black-board lub eCollege.com. Wiele wykładów rejestrowanych jest na płytach CD-ROM.

Studiowanie w wirtualnym uniwersytecie powoduje, że studenci więcej czasu spędzają w akademikach, uczelnia nie musi rozbudowywać w swej infrastrukturze obiektów dydaktycznych, a istniejące sale nie są tak obciążone, jak w przypadku studiowania w sposób bezpośredni. Jakkolwiek do dziś wielu nauczycieli akademickich wyraża sceptyczne uwagi na temat skuteczności studiowania na odległość w trybie online lub offline (korzystając w akademiku lub domu z biernych materiałów dydaktycznych zamieszczonych w Sieci lub na CD-ROMach)^u, to jednak wcześniejsze doniesienia z eksperymentu pedagogicznego, przeprowadzonego w Califomia State University w 1997 r. wskazały, że studenci studiujący online osiągnęli wyniki o około 20 proc. wyższe, niż ich rówieśnicy studiujący tradycyjnie²⁴.

4.2.2. Nauczanie na odległość w krajach rozwijających się

Kraje wysoko uprzemysłowione nie powinny być wyłącznymi beneficjentami rozwoju kształcenia na odległość. Nowe technologie powinny służyć także krajom, przed którymi stoi zadanie zapewnienia edukacji wielkim rzeszom ludzi dorosłych. Nie powinno się przy tej okazji rezygnować z klasycznych dydaktycznych mediów prostych i złożonych, ale należy wykorzystać komplementar-ność i interaktywność nowych mediów, aby rozwijać nowe formy kształcenia także w innych krajach. Według raportu PNUD za rok 1993, średnia dostępu do klasycznych metod komunikowania w krajach rozwijających się wynosiła 5% w odniesieniu do telefonu, 25% w przypadku poczty, 10% - książek i telewizji, 16% - czasopism i radia. Priorytetem wtedy były działania na rzecz mediów klasycznych, tańszych niż komputer i korzystanie z sieci globalnej Internet. Jednak w przypadku istnienia tzw. nisz geograficznych i ekonomicznych, technologie informacyjno-komunikacyjne mogą przyczynić się, przy wsparciu kompetentnych nauczycieli, do zapotrzebowania na informację, edukację podstawową, a nawet edukację ustawiczną.

W wielu opracowaniach ONZ lub UNESCO można znaleźć materiały informujące o coraz częstszym wykorzystywaniu nowych technologii w kształceniu na odległość w krajach o niskim dochodzie na jednego mieszkańca, ale o wysokim poziomie zaludnienia. Do takich krajów zaliczamy Indie, Bangladesz, Brazylię, “ T. L. Russell, The No Significant Difference Phenomenon, The North Carolina State University, 2000.

■' S. Juszczyk, Podstawy informatyki dla pedagogów, Kraków 1999, s. 310-316.