różnym sposobie pobierania krwi: typowy dla Anopheles - w pozycji pochylonej pod kątem 45*.
Zapobieganie Stosowana jest eliminacja widliszków przez stosowanie insektycydów w miejscach ich wylęgania się; repelenty oraz moskitiery mogą imraejszać narażenie na inwage.
Morfologia. Meszki to mak, 2 - 5cm długości muszki, z charakterystycznie wygiętym grzbietem i głową ciemniejszą od reszty ciała. Aparat gębowy ma kłujkę z ząbkami rozdzierającymi skórę na głębokość 400pm.
Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Różne gatunki Simulium są okresowymi, kosmopolitycznymi pasożytami zewnętrznymi. Samice odżywiają się krwią, przy czym atakują masowo bydło, konie, różne dzikie zwierzęta, także człowieka, w dzień i o zmierzchu S.omatum, występujący w Europie, jest jednym z najbardziej agresywnych gatunków. Meszki składają jaja na kamieniach i roślinach wodnych, w wodach dobrze natlenionych, o szybkim nurcie. Larwy i poczwarki rozwijają się w wodzie. Rozwój Simulium trwa zależnie od warunków od 1 do 6 tygodni. Dorosłe trzymają się w pobliżu rzek.
Ukąszenia Simulium sp. powodują świąd, powstawanie wypełnionych krwią pęcherzyków, bolesny stan zapalny skóry, uszkodzenie kapilar. U wrażliwych osób może występować reakcja alergiczna, a nawet znane są anafilaktycznc reakcje powodowane przez meszki.
W endemicznych rejonach Afryki i Azji Simulium jest wektorem nicienia Onchocerca volvulus, wywołującego tzw. ślepotę rzeczną.
Wykrywanie. W dennatozie z podejrzeniem pokąsania przez meszki obraz zmian skórnych oraz wykrycie owadów o charakterystycznych cechach w pobliżu siedzib ludzkich może być pomocne w diagnozowaniu.
Zapobieganie jest trudne ze względu na powszechność występownia tych owadów. Stosuje się insektycydy w miejscach rozwoju meszek oraz- na terenach endemicznych onchocerkozy -ochronę ludzi z użyciem repelentów i moskitier.
Jest to wyspecjalizowana grupa stawonogów o zwartym, zbudowanym z jednej tagmy, ciele, 4 parach odnóży lokomotorycznych u form dorosłych (larwy mąją 3 pary odnóży). Przedstawiciele roztoczy zasiedlają różnorodne środowiska. Gatunki ważne medycznie są aktywnymi pasożytami, żywicielami pasożytów oraz wektorami patogenicznych mikroorganizmów.
lxo4cs Hanus- kleszcz pospolity
Morfologia. Ten największy z kleszczy ma owalne, grzbietowo-brtusznie spłaszczone ciało; samica osiąga 3,5-4,5mm, najedzona - do 12mm, samiec około 2,5mm.
W przedniej części ciała występuje aparat gębowy, złożony z hypostomu z zagiętymi ku tyłowi ząbkami szczękoczułków oraz nogogłaszczek; jest on przystosowany do odżywiania się krwią. Larwa z trzema parami odnóży mierzy około 0,6mm.
Epidemiologia, rozwój ł patogeneza. Kleszcze występują w całym świacie, są hoteroksenicznymi okresowymi pasożytami, których wszystkie stadia rozwojowe są krwiopijne. Larwy i nimfy pasożytują na małych gryzoniach i ptakach; formy dorosłe na większych ssakach, również na człowieku. Rozwój kolejnych form wymaga pobierania krwi na różnych żywicielach. Cały cykl rozwojowy przebiega w ciągu 3 lat - samice kleszczy mogą żyć nawet do 15 lat. Obecność kleszczy może powodować lokalne zapalenie skóry; skład śliny prowadzi do intoksykacji, anemii a nawet kleszczowego paraliżu. Kleszcze są ważnymi wektorami wielu chorobotwórczych drobnoustrojów, m. innymi przenoszą tularemię powodowaną przez bakterię Francisella tularensis, boreliozę (borelioza z Lyme) powodowaną przez Borella burgdorferi, wirusowe kleszczowe zapalenie mózgu, babesąjozę (piroplazmozę). Przenoszą one także wirusy wywołujące bardzo groźne dla życia gorączki krwotoczne i eirichiozę. Zarażone kleszcze przekazują patogeny kolejnym formom rozwojowym: transowarialnie (od zarażonych samic do ich komórek jajowych) oraz przez kolejne stadia rozwojowe: z larw na nimfy i formy dorosłe.
Wykrywanie. Jest oparte na poszukiwaniu dorosłych samic kleszczy w fil idach ludzkiej skóry, włosach oraz na skórze zwierząt domowych, szczególnie psów. Zapobieganie. Unikanie siedlisk kleszczy w wilgotnych lasach mieszanych i liściastych; usuwanie kleszczy z ciała psów, użycie repelentów może zmniejszać narażenie na inwazję kleszczy.