Obraz1 (81)

ZARZĄIrZANili ŚR()I)QH ISKli'M W I'RZIA)SlliHI( )RS111 '//■

-    przenoszoną na organizm z narzędzia ręcznego lub urządzenia, czasami nawet z obrabianego materiału, poprzez kończyny górne lub inne ograniczone powierzchnie ciała (ta postać bywa określana jako wibracja miejscowa), przenoszoną z podłoża, np. podłóg, platform drgających lub podestów albo z innych urządzeń przemysłowych poprzez kończyny dolne bądź też z siedziska pojazdów mechanicznych poprzez mięśnie i kości miednicy (ta odmiana wibracji bywa określana jako wibracja ogólna).

Kryteria oceny wibracji

Stopień szkodliwości czy uciążliwości drgań dla organizmu człowieka oraz charakter i rozległość zmian chorobowych powodowanych przez drgania zależą od:

-    drogi i kierunku oddziaływania drgań,

-    natężenia i widma drgań,

-    czasu oddziaływania drgań na człowieka,

-    indywidualnych reakcji fizjologicznych i psychologicznych człowieka. Oddziaływanie drgań na ludzi

Przy ocenie oddziaływania drgań na ludzi pojawia się konieczność oddzielnego analizowania i oceniania drgań o różnych drogach przenikania do organizmu. Rozróżnia się dwa rodzaje drgań.

1.    Drgania o oddziaływaniu ogólnym - inaczej drgania ogólne - przenikające do organizmu przez nogi, miednicę, plecy, barki.

2.    Drgania o oddziaływaniu miejscowym - inaczej drgania miejscowe -przenikające do organizmu przez kończyny górne.

Skutki długotrwałego oddziaływania drgań, szczególnie ogólnych, zależą w istotny sposób od położenia ciała w stosunku do kierunku oddziaływania drgań, dlatego w ocenie narażenia człowieka na drgania przyjęto dwa różne prostokątne układy współrzędnych:

-    układ ruchomy, oznaczony małymi literami x, y, z, związany z geometryczną budową ciała człowieka,

-    układ nieruchomy, oznaczony dużymi literami X Y Z, związany z geometrią stanowiska pracy lub narzędzia

Indywidualne reakcje fizjologiczne i psychologiczne człowieka na drgania

Receptory wrażeń wibracyjnych są rozrzucone na całej powierzchni skóry oraz rozległych powierzchniach narządów wewnętrznych. W związku z tym informacje dotyczące oddziaływania drgań na pracownika, obok danych o wartościach amplitud przyśpieszeń odniesionych do częstotliwości - powinny zawierać także dane dotyczące kierunku, miejsca oraz powierzchni oddziaływania drgań.

Obszar odczuwania natężenia drgań przez człowieka jest zawarty między progiem czucia a progiem bólu, przy czym próg bólu jest w pewnym stopniu

iio/nae/ny z granicą szkodliwości i odpowiada zakresowi przyśpieszeń drgań Itmdzo mocno odczuwalnych". Zwiększenie przyspieszenia drgań powyżej |>io i u i ona wywołuje wrażenie wzrostu natężenia odczuwania tych drgań

W przypadku pojawienia się odpowiednio silnych impulsów mogą powshu' u kodzenia tkanek ciała i poważne stany chorobowe.

I )oświadczalnie stwierdzono, że poniżej częstotliwości 2 I Iz ciało zachowuje iii, |ak zwarta masa: przy częstotliwości 3-3,5 Iłz pojawia się rezonans wnęlrzno . i In /usznych, przy czym drgania te są sprzężone z oscylacjami układu odde . howego.

W paśmie częstotliwości 4-14 Hz występują intensywne drgania oddziały vu|i|ce na układy giętne kręgosłupa i barków pod obciążeniem ramion. W obs/a

•    . . /ęstotliwości 20-30 Hz pojawia się rezonans drgań głowy względem korpu u przy czym amplituda tych drgań może być nawet trzy razy większa niż ani

i>1 iiudii drgań barków. Rezonans ten jest bardo szkodliwy, gdyż występuje pi/y .....i zanikanie ostrości widzenia.

W zakresie częstotliwości 60-90 Hz pojawiają się zaburzenia wzroku i bóh ip>^wodowane rezonansem gałek ocznych. W przedziale 100-200 I Iz następuje i. .'onuns drgań szczeki dolnej, przy czym częstotliwość rezonansowa zależy od Wh Ikości masy i umięśnienia. Między 300-400 Hz pojawiają się silne drgania

•    ir./ki.

Na podstawie badań fizjologicznych można ogólnie stwierdzić, że drgania, - których przeważają - jako składowe - częstotliwości duże, mogą być przyczy

.....lian naczyniowo-czuciowych objawiających się między innymi podwyższę

mm ni progu czucia drgań, a niejednokrotnie - utratą czucia dotyku (białe palce). /«;•'.« iowym lub całkowitym niedowładem, drżeniem rąk itp.

Drgania, w których przeważają mniejsze częstotliwości i przeważnie nieco i-.ksze amplitudy (np. drgania wywoływane narzędziami pneumatycznymi)

■ dd.miłują szkodliwie na układ kostno-stawowy, powodując zmiany chorobowe l powe zmiany tego rodzaju obsei*wuje się u górników. Drgania o małej często df.rości i dużej amplitudzie powodują powstawanie napięć w układzie uli/ynm i |i mii narządy znajdujące sio w jamie brzusznej. Dotyczy to przede wszystkim di i* a u w pojazdach mechanicznych. Większe przyspieszenia wywołują większe napięcia i przemieszczenia, mogą w związku z tym być szkodliwe dla oigam mu, doprowadzając do mechanicznego uszkodzenia tkanek.

2.2.6. Promieniowanie elektromagnetyczne

Pola elektromagnetyczne wielkiej i małej częstotliwości |49|

W ostatnich latach coraz powszechniej stosowane są wszelkiego rodzaju ge m iaiory pól elektromagnetycznych o wic-lkic h częstotliwościac h (w.cz.) od 0.1 ilu 100 ()()() MIIz. Sytuacja laka powoduje wzrost zag,mżenia napromiemowa

to