Obraz5 (34)

fMllli *»«,    >.    O lltM-tl. MIMMM.lt (MMII III.

«. k • I u nvn / M.iimsi, I, kol u mo • Itl ttatoi, », 7. s*al«W i. r >r I Jl frakcji tri. l! k • I u mn ■ riMilil* frakcji k nor •••.«. ■ •«•••>• j

nys. 30. Schomat pr2nrobu benzolu koksowniczego

niapotądane są związki siarki - tiofen i disiarozek węgla oraz ćyfclopen-tadion i dicyklopentadiun.

Produkowany w Poscs benzol koksowniozy rafinowany jest tradycyjną metodą kwasową. Metoda ta nie daje produktów o zadowalającej czystości, wymaganej obecnie w wielu syntezach chemicznych. Na rys. 30 przedstawiono przykładowy schemat przerobu surowego benzolu koksowniczogo.

Pierwszym etspem przerobu jest rozdzielenie surowego benzolu'na benzol lekki (wrzący do temp. 140°C) i dętki. Z benzolu lekkiego oddziela się przedgon składający aię z najlotniejszych składników benzolu - di-eiarczku węgla i cyklopontadionu. Frakcja DTK (benzen-tolusn-ksylsn) po usunięciu CS₉ poddana jest rafinacji atętonym kwasem siarkowym. Po rafinacji frakcja ta pozbawiona jest znacznej ilości tiofenu oraz całości związków nienasyconych. Poddaje aię ją przerobowi w baterii kolumn de-atylacyjnych otrzymując jako produkty końcowei benzen/ toluen i solwent-naftę. Benzol cięiki w kolumnie destylacyjnej rozdziela się na destylat

- frakcję kumeronowo-Indenową oraz pozoatałośO podestylacyjną wykorzystywaną do produkcji oiomnyoh iywlc kumaronowo-indenowych.

Głównym produktem omawianej instalacji jest benzen. Ponlewai opissns technologia uniemożliwia otrzymanie benzenu zawierającego poniżej 0,1% siarki - nie nadaje się on jako surowiec do niektórych procesów chemicznych. Cennym produktem ubocznym przerobu benzolu koksowniczego oprócz toluenu jest solwentnafta o temp. wrz. 130-17S°C. 8tanowi ona mieszaninę węglowodorów arosutycznych, wśród których n« iwatnlejszymi aąt toluen, ksyleny, kurne n, etylotolueny i 1-propylobenzen. Stosowana jest jako rozpuszczalnik farb I lakierów oraz paku.

Frakcja kumaronowo-indenowe otrzymywana z benzolu eiętklego składa się z indenu, kumaronu, styrenu i ich metylowych pochodnych.

f9Rl ©dSM

kumaron    inden

Frakcja ta poddawana jest polimeryzacji w obecności kwasu siarkowego. Produktom jeat Żywica kumaronowo-indenowa jasna stanowiąca tani I korzystny wypełniacz mieszanek gumowych, spoiwo lakiernicze, składnik farb graficznych oraz komponent wielu rodzajów mas izolacyjnych, kitów i wykładzin. ,

Nowoczesne technologie przerobu surowego benzolu polegają hydr o r a f inecyjnym usunięciu z niego zanieczyszczeń. Benzol lekki poddaje się ciśnieniowemu uwodornieniu w obecnośoi katalizatora kobeitowo-molibdanowego w temp. 250-350°C. Zawarte w benzolu związki siarkowe ulegają hydrogenolizie do odpowiednich związków parafinowych i siarkowodoru, a związki azotowe - do odpowiednich związków parafinowych i amoniaku. Węglowodory nienasycone (cyklopentedlen i styren) ulegają uwodornieniu do odpowiednich związków parafinowych lub aromatycznych. Uzyskany hydrorafinat rektyfikuje się z wydzieleniem poszczególnych produktów. Frakcję benzenową poddaje się ponadto destylacji ekstrakcyjnej, np. z N-metylopiroiłJonem w calu usunięcie zawartych w niej węglowodorów parafinowych i cykloparafinowych (zwłaszcza n-heptanu i metylocyklohe-keanu), które tworzą z benzenem ezeotropy niemożliwe do zwykłego, destylacyjnego rozdzielenie. Otrzymany w tym procesie benzen charakteryzuje się najwyłażą jakością ■ odpowiadającą wymaganiom wszystkich odbiorców (zawartość siarki ponitsj 1 ppm).

Frzarób smoły węglowaj

W wyniku koksowania otrzymują się smolą węglową w ilości 3-4% wag. w stosunku do* wsadu węglowago. W Folscs wytwarza się jaj rocznls około 1 min t.'

148

14*