W I etapie miareczkowania, analogicznie jak w przypadku miareczkowania słabego kwasu mocną zasadą, powstaje roztwór buforowy. W celu obliczenia pH roztworu, przekształca się wzór na stałą dysocjacji słabej zasady (5.2.16), wyznaczając stężenie jonów wodorotlenowych.
(5.2.20)
[oh-]=-^£s.
CBH*
Wiedząc, że:
[OH']
10~14
[H3Oł]
(5.2.21)
i podstawiając zależność (5.2.21) do wzoru (5.2.20) otrzymuje się równanie pozwalające obliczyć stężenie jonów hydroniowych, a zatem pH roztworu słabej zasady i soli tej zasady z mocnym kwasem.
(5.2.22)
pH = 14 - pAfB + log—®— (5.2.23)
CBH*
W punkcie równoważnikowym, II etap miareczkowania, pH roztworu soli słabej zasady i mocnego kwasu, oblicza się korzystając ze stałej dyso-cjacji kwasu kationowego BH*:
BIT IH20 B + H30+ (5.2.24)
*bh* =
[BJ[H3Oł]
[BHł]
(5.2.25)
z równania (5.2.24) wynika, że [B] = [H30+], natomiast K =
Podstawiając te równości do wzoru (5.2.25) i przekształcając go odpowiednio, uzyskuje się wzór na pH analizowanego roztworu w PR:
(5.2.26)
(5.2.27)
(5.2.28)
BH* " [BH+]
BH*
[HjO*]1-—• c
^B
pH = 7-ip/ś:B-ilogcBHł
Po przekroczeniu PR, III etap miareczkowania, w roztworze znajduje się tylko nadmiar mocnego kwasu, czyli pH oblicza się analogicznie jak dla mocnego kwasu z następującego wzoru:
pH = -log[H3Oł] (5.2.29)
W tabeli 5.4 zestawiono wzory pozwalające na obliczanie wartości pH w poszczególnych punktach krzywej miareczkowania słabej zasady mocnym kwasem, a na rysunku 5.3 przedstawiono krzywą miareczkowania dla omawianego przypadku.
Tabela 5.4. Wzory do obliczania punktów krzywej miareczkowania słabej zasady mocnym kwasem
Etap |
Roztwór |
Miareczkowanie słabej zasady - mocnym kwasem |
0 |
wyjściowy |
pH = 14--pA:fl+ilogcfl |
I |
przed PR |
pH = 14-ptfB+log-^- CBH* |
n |
w PR |
pH = 7-ip£B-i|ogcBH. |
m |
po PR |
PH = -Iog[HjO+I |
149