Obraz 1 (11)

Rozdział I. Skutki klęski wojsk niemieckich na Białorusi latem 1944 r.

Letnia kampania wojsk radzieckich rozpoczęła się 23 czerwca 1944 r. operacją na Białorusi¹. Przebiegała ona na tzw. występie białoruskim, bronionym przez Grupę Armii „Środek” feldmarsz. Ernsta Buscha,

Niemieckie Naczelne Dowództwo Wojsk Lądowych (OKH) oczekiwało, że w przygotowywanej ofensywie wojska radzieckie skierują główne uderzenie na Grupę Armii „Północna Ukraina”, rozwiniętą między Polesiem a Karpatami. Nie przewidywano natomiast, by niebezpieczeństwo groziło Grupie Armii „Środek”, broniącej się w trudno dostępnym terenie, którego część stanowiło Polesie. Spodziewano się tu tylko uderzeń dezinformujących czy też pomocniczych lub wiążących². Tej koncepcji odpowiadały przydzielone szerokości pasów obrony oraz ilości sił i środków.

Pas obrony Grupy Armii „Środek” ciągnął się od Potocka do Kowla i wynosił 1100 km. Feldmarszałkowi Buschowi podporządkowano cztery armie: 3 APanc. 4 A. 9 A i 2 A. W ich skład wchodziło trzynaście dowództw korpusów oraz czterdzieści dziewięć dywizji i trzy brygady, w tym jedna dywizja pancerna i trzy dywizje grenadierów pancernych.

Natomiast pas obrony Grupy Armii „Północna Ukraina” przebiegał od Kowla do Kołomyi i miał tylko 400 km. Głównodowodzącym był feldmarsz. Walter Model. Podlegały mu trzy armie: 4 APanc, I APanc oraz I A (węgierska). Składały się one z jedenastu dowództw korpusów oraz czterdziestu siedmiu dywizji i trzech brygad, w tym dziewięciu dywizji pancernych i dwóch grenadierów pancernych ³.

Tymczasem Naczelne Dowództwo Armii Czerwonej przygotowało kampanię, której rozmach zaskoczył nawet najpesymistyczniej usposobionych

9

1

' Dlu ścisłości trzeba stwierdzić, że pierwsze uderzenie zostało wykonane 10 czerwca 1944 r. przez Front Lcningrudzki i Karelski na Przesmyku Karelskim i w południowej Karelii.

² Dokument Oddziału Wojska Obce ..W'schód’* OKH z 13 czerwca 1944 r.. MiD WIH. I. 78. roi. 466. kl. 6446158-6446167.

2

T. Sawicki. Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim. Czerwiec 1944 - maj 1945

3

(struktura). Warszawa 1987. s. I67n. Pasy obrony Grupy Armii ..Środek” i ..Północna Ukraina" stanowiły odpowiednio40.3 i 14.5% długości podległego OKH frontu wschodniego, wynoszącego 23 czerwca 1944 r. 2 730 km. Ponadto odcinek fiński frontu wschodniego, podległy OK W. wynosił 1 770 km.