Pok tafil1552

Objęloić/Cias

RYCINA * 7.19. Załeżność składu elektrolitowego od objętości żółci wydzielanej do c/ 2ófc wydzielana w małych objętośoach pochodzi głównie z pęcherzyka źótoowego Wraz a z*w£3Z»*em otjętośo wydzielanej żółci w coraz większym stopniu ma ona charakter źóto Mtrcbcwej

Wyte)e\an\e żółci przez hepatocyty odbywa się z udziałem mechanizmów zależnych i niezależnych od wydzielania kwasów żółciowych, W aągu doby powstaje około 250 ml żółci w ramach każdego z tych mechanizmów, co razem daje 500 ml Jest to frakcja kanalikowa żółci wątrobowej. Dodatkowo w tym samym okresie około 150 ml źółct jest wytwarzane przez komórki wyściełające przewody żółciowe. Jest to frakcja przewodowa żółci wątrobowej W ciągu doby powstaje zatem około 650 ml żółci. Wartość ta może wahać się między 250 a 1100 ml.

Kwasy żółciowe powstające w hepatocytach z cholesterolu noszą nazwę pierwotnych kwasów żółciowych. Kolejne etapy syntezy tych kwasów odbywają się w siateczce śródplazmatycznej i w mitochondnach hepatocytów Pierwotnymi kwasami żółciowymi są: kwas cholowy, zawierający trzy grupy hydroksylowe w pozycji C₃, C₇ i C₁₂, oraz kwas chenodeoksycholowy, zwany też kwasem chenowym, zawierający dwie grupy hydroksylowe w pozyqi C, i C _ł2 (ryc. II.7.20). Synteza kwasów żółciowych z cholesterolu podlega zwrotnej regulacji. Zwiększenie stężenia kwasów żółciowych powoduje zahamowanie aktywności 7-a-hydroksylazy, będącej kluczowym enzymem w przemianie cholesterolu w kwasy żółciowe. Kwasy żółciowe przed wydzieleniem do kanalików ulegają sprzęganiu z glicyną (70%) lub tauryną (30%). Powoduje to zwiększenie ich polarności i rozpuszczalności w wodzie. Kwasy żółciowe, mając biegun hydrofilny i biegun hydrofobowy, pełnią w przewodzie pokarmowym funkcję detergentu. Dzięki temu kwasy żółciowe powodu# w jelitach emulgację tłuszczów, co zwiększa powierzchnię tłuszczów

.cfi^

10

\

Cholesterol Wątroba -

^WcOOH    _nr£'cOOH

_ho''^^{1 2 3 4 5 6 7}'oh    kT^oh

Kwas chenobeoksycholow/

..L_____Bąktórtą........./.....\

4

HO    HO ⁰

HO

_ Kwas deoksychotowy Kwas l/tochotowy Kwas IJumMuttjowi

4"

HO ⁸ Kwas ursodeoksycWowy

RYCINA 11.7.20. Pierwotne, wtórne 1 trzeciorzędowe Kwasy tłkiowe 1 tnepct tf> pomtawa-

1

usprawnia proces ich trawienia Ponadto kwasy żółciowe przez tworzenie

2

miceli umożliwiają utrzymywanie produktów trawienia tłuszczów w środowi

3

sku wodnym w formie zawiesiny. Powstające w hepatocytach kwasy żółcio

4

we są wydzielane do kanalików żółciowych w wyniku kilku mechanizmów

5

transportowych, wśród których ważniejszą rolę odgrywają dwa rodzaje trans

6

portu czynnego: kanalikowy przenośnik kwasów żółciowych (canalicular bile

7

acid transporter, cBAT) i kanalikowy przenośnik wielu anionów organicznych (canalicular multi organie anion transporter, cMOAT). Układ nośnikowy cMOAT poza wydzielaniem kwasów żółciowych wpływa też na transport bilirubiny oraz glutationu i jego pochodnych.

8

Pierwotne kwasy żółciowe, dostające się do jelit wraz z żółcią, podlegają w jelitach (głównie jelicie grubym) przemianie we wtórne kwasy żółciowe Przemiana ta polega na częściowej dehydroksylaqi pierwotnych kwasów żółciowych, a odbywa się z udziałem enzymów flory bakteryjnej. Z kwasu cholowego powstaje kwas deoksycholowy, a z kwasu chenodeoksycholowe-