skanuj0007 (278)

Styczne lub satyryiteftg naśladowanie picrWod^^l pozbawione innydh, pozaliterackieh odnie.slań/T^H zgoda, Choć termin „parodia sensu largo” nln«lty|H godny. Mniej jeszcze wygodny podział pierwsze '|tófitcr ^tóał niezaiózlfjp'W podziału g(^| tak żeitfziba tworzyć kombihaćje^ypu „burlmltg^H dyśtyćzma niska” (np. La Puceitl Woltera), pairodystyczna wysoka’’.

Terminy ..burleska” foraz ,,trawestacja’l^^^^^^B wać mogą — i to ^iistęppa-lTOmglikaćj^ 1 wada pologii —%óza dziedzina komizmu stvllzj|ftyjn|^^^B 6to<MflSską jest — zdaniem MarkiewieźH /OuttułMi Wielki Diirrenmatta {ale nie parodią sensu largo) /fi co zgoda. Trawestacją z kolei mają być Księgi aaflgfi i pielgrzymstwa-polskiego, ale trawestacją niCkomi. |M Częściej jednak trawestacje, które mogą¹ wejść vv zek z Jbuadeską, tworząc^lbo burleską -trawflf^^^B niską l(np. sławny Le Virgil travęsti Scarronafłuli 4*n lesikę trawestaeyjną wysoką {np. parafrazy sątr&westacjami ^satyrycznymi”¹⁸. -

Poza tym autor wyróżnia wariacie 'pa^odj|slvqg|<^^B pastiszową. Do pastiszu jeszcze wroc^a. Waiiiu«j§9k irodystyczną ma być parodia wzorca 'komipozjycyj^^^H listycznego osiągnięta przez zastosowanie iflą zazwyczaj nieodpowiedniego, wzorca atematy^^M ry^Przykładem: cytowany juz; Tuwirfi^l wierszumi Or-Ota czy Micińskiego na tetmat „Nie rusz, \hq^H tego kwiatka”.

Typologia więc —; jak widać — nader złotoni. 0|f uda się ją uprościć?\Mo ja wstępna, propozycja ła do tego, b j^za¹ p a r o 9 Tę pnnac parafrazą nastawionąjwyłączńle na wzorzec literacką t r n wffi t a c j ą zaś nazywać“”użycie pewneg4, z zasady ddtflfi znanego, Choć niekoniecznie poważnego i wzorca {stylu, gatunku, utworu) dó żartu

m

mm

■d lub humorystycznego) na temat pozaliteracfci.^ ■lnu by tógraficżhie tak w przybliżeniu przedsta-

parafraza

poważna parafraza komiczna

parodia    trawestacja

parafraza

HtMtawmy poza rozważaniami problem wszelkich pa-■R poważnych. Przystańmy na to, że termin „tra-fctacja” odnosi się do gatunków komicznych; tym Hym Księgi narodu i pielgrzymstwa czy cała nie-Hmie obfita literatura szukająca w Biblii albo in-BflCji tematycznej, albo wzorca stylistycznego nie po-IlAci się w dość wąskim pojęciu trawestacji. • ^■Wodiem odróżniania [parodii oid trawestacji jest —¹

■    się rzekło' — potrzeba odpowiedzi ha t>vtanie: co

■    danego kontrmodelu (danej parafrazy komicznej) ^Knodelem — zbiór reguł literackich czy rzeczywi-■d (resp. model -— obraz rzeczywistości). Otóż pyta-*

■    to wydaje się dla przeprowadzenia podziału istotnej U istotniejsze od pytania o techniki komikotwór-^■Dokładiniej mówiąc^niależy domniemywać, że okre-pne techniki parafrastyczne są zależni o'd nakiero^ ■ma oiśtrza komizmu, a nie na odwrót "Jeśli tak, to Hjnożna poprzestać na podziale parafrazy na parodię pnWestację¹⁷, lecz należy pójść dalej w podglądaniu Lobów powoływania do życia parodii i trawestacji. Łzedtem uwaga: prawdą jest, że mimo historycznie ■lennej kategorii decorum, określone tematy oraz Hjflone środki stylistyczne mają wyższą lub niższą ■gę. Wprawdzie rangi te są współcześnie słabo znor-Hwizowane, ale nie będzie grzechem przeciwko lukowej precyzji, jeśli pozwolimy sobie mówić o wy-