a
społecznie akceptowanych środków czyli zgodnie z przyjmowanymi w społeczeństwie W szerszym rozumieniu anomia oznacza pewnego rodzaju stan niepewności i zagubienia w Si', spowodowany najczęściej jego transformacją. Jednostka społeczna w stanie anomii nie potrafi! ocenić, zgodnie z którymi normami nale^d^^aći i^dp wartości internałizować.
Anomia dotyczy bardzo często całych!,pluK pe^ytm\|rrowadzić może do pojawiania się w społeczeństwie zachowań dewiacyjnych, takich jak bunt czy wycofanie, a w konsekwencji do różnych przej awcjw/v^i|||ciu anomia może przyczyniać się do zachowań samobójczych. Anomia może prowadzić w społeczeństwie do pojawienia się zachowań dewiacyjnych tj. bunt wycofanie innowacja rytualizm.
Dewiacja iako zjawisko normalne
Durkheim uważał, że dewiacja stanowi nieodłączny I nieodzowny element życia zbiorowego . Jego argumentacja: “ kradzież oraz zwykła niedełikatność urażają jedno I to samo uczucie altruistyczne-poszanowanie własności drugiego człowieka. Rzecz w tym tylko, że jeden z tych czynów godzi w owo uczucie słabiej niż drugi, a ponieważ przeciętna świadomość nie jest dostatecznie intensywna, niedełikatność staje się przedmiotem większej tolerancji. “ Zatem, jeżeli społeczeństwo ceni jakąś wartość wysoko, przejawia tendencję do określania jako nagannych, złych I zabronionych coraz większych obszarów zachowań, które mogą tę wartość naruszyć. Durkheim twierdził, iż zachowania odbiegające od oczekiwań normatywnych są po prostu immanentną cechą bytu zbiorowego, czymś bez czego społeczeństwo funkcjonować nie może. Durkheim uważał poinadto, że gdyby wyeliminować wszystkie zachowania* które dana kultura uważa za przestępstwa, ich miejsce zajęłyby inne dotychczas tolerowane.
Durkheim jest zdania, że społeczeństwo nie może istnieć bez sfery zachowań określanych jako dewiacyjne, ponieważ istnienie dewiacji umożliwia jednocześnie zdefiniowanie co dewiacją nie jest.
Istnienie dewiacji przyczynia się do zwiększenia integracji grupowej,do wzrostu solidarności społecznej. Reakcja negatywna sprzyja umacnianiu więzi — dewiacja pełni rolę w podtrzymywaniu I umacnianiu obowiązującego systemu wartości.
Zdaniem Durkheim zachowania dewiacyjne są nieodzowne, by system wartości I norm mógł ewoluować.
Przestępstwo może także uzmysławiać, że można się zachować w inny sposób.
Zasadnicza teza teorii Hirscniego brzmi następująco: „Jednostka może dokonywać'czynów przestępczych, ponieważ jej więzi z porządkiem konformistycznym zostały w jakiś sposób zerwane”.
Wyodrębnił on cztery komponenty więzi jednostki ze społeczeństwem, które — choć są na ogół ze sobą ściśle powiązane - mogą jednak wywierać niezależny wpływ na zachowanie dewiacyjne:
- przywiązanie - oznacza ono emocjonalne związki jednostki z otoczeniem (rodziną, przyjaciółmi, sąsiadami, kolegami z pracy itd.); jeżeli człowiek jest przywiązany do otoczenia, jeżeli je ceni i szanuje, jeżeli mu na nim zależy, to liczy się on nijako automatycznie z opinią „istotnych innych”; jednostka silnie przywiązana do swego otoczenia czuje się więc „moralnie zobligowana” do przestrzegania norm, które otoczenie to uznaje; istota przywiązania polega na tym, że ludzie wrażliwi na opinie wyrażane przez otoczenie musza brać pod uwagę ewentualność jego negatywnych reakcji na fakt naruszenia normy, co powstrzymuje ich przed naruszaniem norm;
- zaangażowanie - jest odpowiednikiem ego bądź zdrowego rozsądku; idea zaangażowania sprowadza się do tego, że ludzie którzy „zainwestowali” już w działalność konformistyczną, stając w obliczu ewentualności naruszenia normy rozważają zazwyczaj „opłacalność” takiego postępowania w kontekście poczynionych uprzedni „inwestycji konformistycznych”; rachunek strat i zysków przemawia na ogół za konformizmem;
- zaabsorbowanie — w teorii Hirschiego jest pochodną zaangażowania; ludzie którzy obierają
4-