skanuj0009 (449)

69

ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE

a)    musi wystąpić czynnik inicjujący aktywność turystyczną (np. reklama biura podróży),

b)    działanie to powinno mieć wartość dla jednostki lub służyć realizacji tej wartości (np. narciarstwo rekreacyjne, turystyka górska, służące zdrowiu),

c)    muszą zaistnieć warunki zewnętrzne, które (w ocenie jednostki) umożliwiają realizację danego działania (np. możliwość zapłaty w ratach, atrakcyjna cena itp.).

5.10. CZYNNIKI GEOGRAFICZNE, DEMOGRAFICZNE I SPOŁECZNE

Do innych determinant uprawiania turystyki należą także czynniki geograficzne. Wśród nich wyróżnić należy miejsce zamieszkania, w tym kraj, miejscowość, a nawet dzielnicę, szczególnie w dużych aglomeracjach. Coraz częściej pojawiają się również w Polsce tzw. dobre, bogate dzielnice ludzi zamożnych. Osoby te także częściej stać na uprawianie turystyki. Dochodzi do polaryzacji ekonomicznej społeczeństwa, co przekłada się na rozkład geograficzny. Osoby bezrobotne, pozbawione wysokich dochodów, zamieszkują w dzielnicach biedniejszych. W krajach wysoko rozwiniętych już od dawna istniały dzielnice luksusu i dzielnice biedy. Przykładem skrajnym są slumsy. Są przecież kraje, których obywateli absolutnie nie stać na uprawianie turystyki. Widać tu wyraźny związek uwarunkowań geograficznych, ekonomicznych i kulturowych. Czynnikiem geograficznym jest też miejsce i sposób dokonywania zakupów oraz gęstość zaludnienia w miejscu zamieszkania.

Czynniki demograficzne - odgrywają niebagatelną rolę. Do najważniejszych należą np. wiek, płeć, stan cywilny, liczba członków rodziny, wykształcenie, rodzaj wykonywanej pracy, rasa, narodowość. W wielu krajach obserwuje się wzrost wyjazdów turystycznych osób w wieku emerytalnym, zależne jest to jednak od stopy życiowej i stanu ich zdrowia. Niekiedy płeć może determinować udział w turystyce, a szczególnie jej rodzaj i jakość. Podobnie rodziny wielodzietne mają w związku z obowiązkami i finansami utrudniony dostęp do turystyki.

0    aktywności turystycznej decydują w dużej mierze wykształcenie, szerokie horyzonty i związane z nimi potrzeby poznawcze. Rodzaj wykonywanej pracy może mieć wpływ na sposób spędzania czasu wolnego i charakter wyjazdów.

Czynniki społeczne - takie jak pochodzenie społeczne, przynależność do formalnych i nieformalnych grup społecznych, wyznawane wzorce kulturowe i sposób spędzania czasu wolnego, mogą odgrywać znaczącą rolę w podejmowaniu decyzji o uprawianiu turystyki (Kaczmarek, Stasiak, Włodarczyk, 2002). Wydaje się, iż znaczącym czynnikiem jest środowisko domu rodzinnego. Od rodziców w dużym stopniu zależy, czy ich dzieci będą w przyszłości uprawiały turystykę i jaka będzie jej częstotliwość. Jest to czynnik lekceważony i często niedostrzegany, jednak w świetle badań wydaje się mieć ogromne znaczenie. W pewnym stopniu z czynnikami społecznymi wiąże się poziom wiedzy o turystyce lub poziom „wtajemniczenia” turystycznego. Wyniki badań wskazują na to, iż wyższą aktywnością turystyczną wykazują się osoby posiadające większą wiedzę z zakresu szeroko rozumianej turystyki. Do ważnych determinant na przełomie XX i XXI wieku zaliczyć trzeba media, które w coraz większym stopniu ingerują

1    wywierają wpływ na życie człowieka, lansują określony styl życia, rozwijają i ukierunkowują zainteresowania, nie zawsze przynosząc korzyści sferze turystyki.