Rys. 1.4. Przykłady kształtów wieloostrzowych płytek skrawających oraz różnych ukształtowali powierzchni natarcia, mających na celu łamanie i zwijanie wiórów [ 1.4]
Rys. 1.5. Przykłady mechanizmów uslalająco-mocujących narzędzi składanych z nakładanymi łamaczami wiórów
Takie różnicowanie i rozdział obróbek nie zawsze jest możliwy. Są. takie obrabiarki, jak tokarki rewolwerowe, automaty tokarskie, obrabiarki CNC, na których przedmiot jest wykonywany często na gotowo w jednej operacji. Niemniej jednak i w takich przypadkach poszczególne zabiegi powinny być tak uszeregowane, żeby najpierw wykonywana była obróbka zgrubna, potem kształtująca, a na końcu wykańczająca. W takich przypadkach rodzaje obróbek wykonywanych na tej samej obrabiarce różnią się tylko parametrami skrawania i niekiedy rodzajem użytego narzędzia.
Warunki toczeniu dla poszczególnych rodzajów obróbek powinno dobierać się w następujący sposób.
Głębokość skrawania a,, w obróbce zgrubnej powinno określać się tak, aby zmi nimalizować liczbę przejść narzędzia. Jeżeli jest to możliwe, przyjmuje się równą naddatkowi całkowitemu przypadającemu na stronę, pomniejszonemu o wartość nad datku, jaki zostawia się na obróbkę wykańczającą.
Przyjmowanie maksymalnych możliwych głębokości skrawania podyktowane jest tym, /c spośród parametrów skrawania (y„ f ap), od których iloczynu zależy wydajność obróbki, najmniej wpływa ona na zmniejszenie trwałości narzędzia, jeśli zwiększa się jej wartość.
W obróbce wykańczającej wartości głębokości skrawania przyjmuje się w grani i ach od 0,5 do 2 mm, zależnie od średnicy toczenia, wymaganej dokładności i stanu technicznego obrabiarki.
Posuw f w obróbce zgrubnej dobiera się jak największy z możliwych, aby uzyskać maksymalną wydajność toczenia. Ograniczeniami w doborze posuwu są: względy wytrzymałościowe układu OUPN, dopuszczalna moc i moment obrotowy na wrzecionie, sztywność i stabilność pracy obrabiarki, a także kinematyka obrabiarki.
W praktyce najczęściej wartości posuwów w obróbce zgrubnej przyjmuje się w granicach od 0,25 do 2 mm/obr. Mniejsze wartości posuwów z podanego zakresu przyjmuje się dla małych średnic przedmiotu, mało sztywnych przedmiotów i małych głębokości skrawania. W obróbce wykańczającej momentem rozstrzygającym podczas doboru posuwów jest wymagana chropowatość i dokładność powierzchni po obróbce.
Podczas obróbki z posuwem/naroże ostrza o promieniu reodtwarza geomelryc/ nie na powierzchni przedmiotu nierówność /?,, juk to pokazano na rys. 1.6.
Jeśli kształtowanie zarysu profilu następuje jedynie jego narożem, bez udziału pro loliuiowej części krawędzi pomocniczej, to wysokość nierówności można wyznaczyć ze wzoru (1.1):
Wartość nierówności R, można obliczyć także z dostatecznym przybliżeniem z uproszczonego wzoru (1.2):
Rzeczywista wartość parametru chropowatości powierzchni jest zwykle większa niż obliczona teoretycznie. Można to wytłumaczyć następującymi przyczynami:
• tworzeniem się narostu,
• bocznym płynięciem materiału,
• niejednorodnością materiału,
• drganiami,
• zużyciem ostrza itp.