the&dmkit
g) zwierzchnictwo sił zbrojnych reżimy semiprezydenckie:
- głowa państwa może być faktycznym zwierzchnikiem rządu jednak nie musi - może być premier, znaczenie ma czy prezydent wywodzi się z tego samego obozu co większość parlamentarna
- brak odpowiedzialności politycznej przed parlamentem
- władza pozytywna - prezydent ma prawo wydawać dekrety
- władza negatywna - ma prawo weta
Typologia
A. Siaroff
1. prezydentura dominująca
2. korygująca
3. symboliczna
S. Mainwaring i M. Shugart wg uprawnień legislacyjnych
1. potencjalna dominacja
2. prezydentura aktywna
3. prezydentura reaktywna
4. potencjalnie marginalna.
B. Dziemidok-Olszewska
1. prezydentura władcza - umożliwiająca współadministrowanie państwem
2. wzmocniona - znaczne uprawnienia
3. aktywna - spełnienie roli arbitra w sytuacjach kryzysowych
4. symboliczną - funkcje reprezentatywne i symboliczne Odpowiedzialność
- monarchie - głowa państwa jest nietykalna
- republiki (parlamentarne i prezydenckie) - prezydent ponosi osobistą odpowiedzialność wyłącznie za czyny stanowiące naruszenie prawa. Instytucja kontrasygnaty - podpisanie aktów prezydenckich przez premiera lub ministra resortowego i przejęcie odpowiedzialności politycznej.
Rząd- kolegialne centrum decyzyjne, poprzez którego działania najpełniej objawia się wola partii lub koalicji rządzącej.
A. Bar - 3 poziomy w hierarchicznej strukturze
1. polityczny - obejmuje gabinet, zespół sekretarzy stanu, podsekretarzy i sekretarzy generalnych
2. pośredni - tworzy grupa dyrektorów generalnych (szefów departamentów)
3. administracyjno-techniczny - urzędnicy ministerialni.
Podstawowe kierunki aktywności rządu:
1. wypracowywanie inicj atyw
2. uzyskiwanie aprobaty większości parlamentarnej
3. nadzór nad realizacją swoich zamierzeń proces powoływania rządu
- wybory naturalnym momentem formowania nowego rządu powołanie między wyborami gdy:
1. urzędujący premier ogłosi rezygnacje (przyczyną może być rozpad koalicji, uwikłanie w nagłośniony skandal, presja głwy państwa, presja własnej partii)
2. parlament może uchwalić wotum nieufności
3. odmowa poparcia wniosku o wotum zaufania
4. rozpad koalicji może doprowadzić do zmiany statusu rządu na mniejszościowy co traktuje się jako powstanie nowego gabinetu
5. we Francji i Rosji głowa państwa może odwołać premiera sposób funkcjonowania rządu
- działania kolegialna
- odpowiedzialność solidarna (nie wyklucza odpowiedzialności indywidualnej premiera i poszczególnych ministrów)
- na czele rządu stoi premier (Niemcy i Austria - kanclerz, Hiszpania i Włochy - prezydent rady ministrów, Irlandia — taoiseach)
- rząd kolektywnie odpowiada przed parlamentem, wyjątkiem są Niemcy, gdzie jest indywidualna odpowiedzialność kanclerza
- ograniczenia premiera:
a. konstytucyjne
b. prawne
13