skanuj0068 (20)

72

Orzełki i emblematy noszone na czapkach żołnierzy Wojska Polskiego stanowią integralną część umundurowania. Ustanawiane były odpowiednimi zarządzeniami i przepisami mundurowymi. Oprócz orzełka 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, który wprowadzony został na terenie Związku Radzieckiego, w użyciu były w pierwszych latach niepodległości Polski orzełki okresu międzywojennego, przeważnie z usuniętą koroną. W okresie późniejszym (do 1960 r.) noszono orzełki metalowe odpowiadające wzorom międzywojennym, ale bez korony. Odbijane były w licznych zakładach grawerskich, w związku z czym występują pewne różnice w rysunku orla i metalu.

Orzełki i emblematy podzielono na trzy zasadnicze grupy, zgodnie z okresem ich noszenia:

I - orzełki okresu 1943-1959 r.

2- orzełki okresu 1960-1970 r.

3 - orzełki noszone od 1971 r.

Orzełki wymienione w pierwszej grupie noszone były w zasadzie we wszystkich rodzajach wojsk i służb. W grupach następnych orzełki podzielono wg rodzajów wojsk. Tu należy zaznaczyć, że już przed I960r. były w użyciu orzełki i emblematy haftowane, jednak przepisy ubiorcze z 1960 r. ustaliły ostateczny ich wzór.

Orzełki noszone w okresie 1943-1959

409.    Orzełek piastowski (1943-1945)

Noszony przez wszystkich żołnierzy Wojska Polskiego. Wykonany wg puojektu Janiny Broniewskiej, a wzorowany na wizerunku orła z krypty grobowej Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego w katedrze płockiej. Wykonany w mosiądzu patynowanym. Wielkość 45 x 50 mm. dwie zaginane szpilki

Lit.: Linder, s. 150-151, 194-195; Madej, s. 26; Chodyński, s. 120-121, poz. 89-93 Nr inw. MSM.0.2663

410.    Orzełek piastowski (1966)

Jak wyżej, ale z cienkiej brązowionej blachy Nr inw. MSM.0.2669; 10146

Uwaga: orzełka wykonano na potrzeby Defilady Tysiąclecia Państwa Polskiego oraz dla Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.

411.    Orzełek na czapkę garnizonową (z okresu międzywojennego)

Noszony w okresie przejściowym (do 1949 r.). Wizerunek orła stojącego na tarczy amazonek. Usunięta korona. Tłoczony z blachy niklowanej lekko oksydowanej 56 x40 mm, słupek z nakrętką.

Lit.: Linder, s. 194-195: Madej. s. 30; Chodyński. s. 117, poz. 77 Nr inw. MSM.0.2252

412.    Orzełek na czapkę garnizonową (1945-1949)

Noszony na czapkach wojskowych wszystkich rodzajów wojsk. Wizerunek orła stojącego na tarczy amazonek. Tłoczony z blachy niklowanej wg wzoru międzywojennego, ale bez korony 60x40 mm, słupek z nakrętką.

Lit.: Linder, s. 194-195: Madej. s. 30: Chodyński, s. 117. poz. 78 Nr inw. MSM.0.9786

413.    Jak wyżej, ale z blachy cynkowej Nr inw. MSM.0.9788

414.    Jak wyżej, ale z czterema dziurkami do przyszywania Nr inw. MSM.0.9787

415.    Jak wyżej, ale z blachy niklowanej oraz słupek z nakrętką Nr inw. MSM.0.9789; 9790

416.    Jak wyżej, ale oksydowany oraz dwie szpilki Nr inw. MSM. 0.9791

417.    Orzełek Korpusu Kadetów (1945-1949)

Noszony przez kadetów Korpusu Kadetów. Wizerunek orzełka na tarczy w kształcie wschodzącego słońca. Wykonany z blachy posrebrzanej i oksydowanej. Wielkość 70 x 76 mm. przyszywany.