44
1. Co to jest strategia i zarządzanie strategiczne
Strategia firmy jest podstawą tworzenia strategii powstających na niższych szczeblach struktury zarządzania. Im bardziej rozbudowana struktura organizacyjna, tym więcej strategii cząstkowych. Ideałem byłoby, gdyby wszystkie części strategii pasowały do siebie niczym puzzle tworzące jedną całość. Mimo hierarchicznego charakteru, w każdym miejscu struktury organizacyjnej, w którym tworzy się strategie cząstkowe, powstają pewne inicjatywy, które powinny dobrze wzajemnie się uzupełniać.
Aby tak było, należy przestrzegać zasady dostosowania do siebie trzech niezależnych od siebie układów hierarchicznych:
1) układu zależności hierarchicznej ludzi (zależności typu przełożeni-podwładni);
2) hierarchicznej struktury celów (cele korporacji, cele SJB, cele fabryk itp.);
3) hierarchicznej struktury strategii (strategie kooperacji, SJB, fabryk itp.).
Decydujące znaczenie ma ten pierwszy czynnik — ludzie i hierarchiczne zależności, jakie tworzy między nimi formalna struktura organizacyjna. Jednocześnie ważny jest postulat harmonizacji licznych działań tworzących na różnych szczeblach strategie. Harmonizacja celów i strategii może być uciążliwa i frustrująca, wymaga licznych konsultacji, periodycznych przeglądów planów i wyników, stosowania metod prób i błędów, konsensusu w tworzeniu i realizacji strategii. Na poziomie polityk strategicznych musi powstać trudny do uzyskania konsensus umożliwiający utrzymywanie wszystkich kierowników i jednostek organizacyjnych w przekonaniu, że powinien istnieć priorytet tego, co najlepsze dla całego przedsiębiorstwa, nawet kosztem tego, co najlepsze dla ich karier i kierowanych przez nich jednostek (Thompson i Strickland, 2001).
Ideę tych wzajemnych powiązań, wizji i misji oraz celów i strategii, a także sprzężeń zwrotnych między nimi, ilustruje rysunek 1.9.
Proces implementacji polega na wdrożeniu strategii, a proces realizacji strategii jest objęty tzw. zarządzaniem operacyjnym. O powodzeniu strategii decydują nie tylko działania konceptualne, ale także implementacyjne, a następnie ich realizacja przez wszystkie szczeble i komórki organizacyjne.
Proces ten obejmuje (Thompson i Strickland, 1998):
■ tworzenie zdolności do osiągania za pomocą strategii wyznaczonych celów;
■ alokację zasobów z preferencją obszarów krytycznych;
■ tworzenie budżetów realizacyjnych;
■ ustalanie polityk i procedur operacyjnych;
- Rysunek 1.9 -
SIEĆ STRATEGICZNA A PIRAMIDA STRATEGII