skanuj0565

116_____Rozdział 3

Podmiotem restrukturyzacji mogą być zarówno przedsiębiorstwa sprawne, które mają dobrą kondycję ekonomiczną, jak również te, którym grozi bankructwo z powodu nierentowności, a także trudności płatniczych. Ten pierwszy przypadek można nazwać restrukturyzacją rozwojową, drugi z kolei restrukturyzacją naprawczą. Wymienione powyżej dwa przypadki restrukturyzacji wymagają innego podejścia metodycznego w przygotowaniu i wprowadzaniu zmian (zakres, głębokość, koszty). Restrukturyzacja jest pojęciem wielowątkowym i złożonym⁴". Powszechnie się przyjmuje, że restrukturyzacja może dotyczyć szerokiego zakresu⁴³:

-    zmiany formy organizacyjno-prawnej,

-    prywatyzacji,

-    racjonalizacji poziomu zatrudnienia,

-    restrukturyzacji finansowej,

-    racjonalizacji zakresu działania (przedmiotowego i funkcjonalnego),

-    restrukturyzacji organizacyjnej.

Należy zauważyć, że bezpośrednią przesłanką stanowiącą podstawę restrukturyzacji są przede wszystkim złe wyniki finansowe bądź ogólny kryzys przedsiębiorstwa, niezależnie od przyczyny powstałego zjawiska. Wszystkie zdarzenia wywołujące radykalne zmiany w przedsiębiorstwach można sprowadzić do dwóch grup:

-    wewnętrznych (wynikających ze zjawisk mających miejsce w przedsiębiorstwie),

-    zewnętrznych (występujących w otoczeniu).

Wśród przyczyn wewnętrznych najczęściej wymienianymi w literaturze przedmiotu są: nadmierna ekspansja i dywersyfikacja podmiotów, obawa kadry zarządzającej przed przejęciem. Z kolei wśród przyczyn zewnętrznych na czołowym miejscu wymienia się zmiany w rynku produktów i w rynkach kapitałowych⁴⁴.

Celem restrukturyzacji działania przedsiębiorstwa jest podniesienie efektywności jego funkcjonowania. Odbywa się to przez zmianę dziedzin wchodzących w skład przedsiębiorstwa przez nabycie lub przyłączenie tych domen, w których podmiot może uzyskać przewagę konkurencyjną i likwidację tych obszarów, w których nie uda się uzyskać większych rezultatów niż osiągają konkurenci.

W zależności od tego, co stanowi obszar działalności przedsiębiorstwa wyróżnia się restrukturyzację podmiotową i przedmiotową. Pierwszy rodzaj restrukturyzacji podmiotowej wiąże się ze zmianami systemowymi w przedsiębiorstwie wywołanymi przez przekształcenia prawno-organizacyjne. Jedną z cech

⁴² Przegląd różnych ujęć występuje m.in. w pracy: Z. Sapijaszka, Restrukturyzacja przedsiębiorstwa. Szanse i ograniczenia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 23-29.

^J A. Nalepka, Zarys problematyki restrukturyzacji przedsiębiorstw, Oficyna Wyd. Antykwa, Kraków 1998, s. 11.

⁴⁴ Ibidem,-s. 39.

Strategie rozwoju przedsiębiorsgH

restrukturyzacji podmiotowi ■aktywnością państwa i sta Systemowych. Powinna * sta uwzględnia całą wiązkę cel ich realizacji, aby w rezuh wych przedsiębiorstw⁴⁵. Ą ■Drugi rodzaj restruktm funkcjonowania przedsięhj twej), wykorzystywanych ■ dolnie przez samo przedsd strategii działania, dostosoJ popytu efektywnego, popal określonych rynkach, krajał I Restrukturyzacja orgaai ■ości działania kadry zarząd turze organizacyjnej funta! zjawisko powiązane z restn cyjna polega na zmianie ■ zmniejszenia zatrudnienia w zmian w kulturze organizacj zacyjnej bardzo często nie je zacji czy też zmiany w struk w tym restrukturyzacji orgad nościąi właściwym przygoW i Restrukturyzacja finaas przez niesprawnie funkcjaH cji ekonomiczno-finansowa sem szeroki krąg poczynań. 1 ■■pasów, zatrudnienia, aktyw dzania finansami (ograniczed mi, aktywizacja źródeł gened sowej przedsiębiorstw i bani do stanu wypłacalności, a w I ni a się⁴⁶. Przywołana ustawaj cyl trzech instrumentów, jakii sprzedaż wierzytelności bal mian za wierzytelności.

W ⁴⁵ J. Penc, Innowacje i zmiany w Hm, Agencja Wydawnicza Placet. 1 | ⁴⁶ Zob. Ustawa z 3 lutego 1993M 1993. nr 18, poz. 82.