98
zadania, na podstawie których łatwo przejść do analizy innych rozwiązań konstrukcyjnych.
Tablica 3.6
Zarówno kołki, jak i sworznie, są elementami znormalizowanymi należącymi do grupy tzw. elementów złączonych. Kołki mogą hyć cylindryczne lub stożkowe, gładkie lub z karbami. Służą zazwyczaj do ustalania względem siebie części łączonych. Wykonyw anc są najczęściej ze stali Sl 6. Liczymy je na ścinanie lub niekiedy na naciski powierzchniowe. Wartości dopuszczalnych naprężeń podano w tabl. 3.7.
Połączenia sworzniowe można najczęściej spotkać w przegubach, jako połączenia obrotowe. W takich przypadkach o wymiarach sworznia decyduje głównie nacisk dopuszczalny, którego wartość podano w labl. 3.7. Sworznie, które najczęściej można spotkać w konstrukcjach ogólnomaszynowych, podano w tabl. 3.8 i tabl. 3.9
Tablica 3.7
Dopuszczalne wartości p^, k,;. k. w połączeniach sworzniowych i kołkowych przy obciążeniach jednostronnie imiennych
Materiał |
St3 |
St s |
Sl6 |
Sl7 |
Staliwo |
Żeliwo |
PA., [N/mm3] |
65 |
90 |
110 |
120 |
55 |
45 |
ktJ [N/mm1] |
55 |
70 |
85 |
100 | ||
ktJ rN/mmJ] |
40 |
50 |
60 |
70 | ||
Przy obciążeniach dwukierunkowo zmiennych wartości pomnożyć przez 0,7. Dla obciążeń statycznych pomnożyć przez 1.5. Dla kołków z karbem pomnożyć przez 0,7. Przy przegubach ruchowych - wykonujących ruchy oscylacyjne wartości p^ stal hart./staJ harL ^ 15 [N/mm1], żel. szara/sul < 3 [N/mm1], spiż, brąz/stal harL ^ 9 [N/mm1], spiż brąz/stal £ 5 [N/mm3]. |
przyjmować: |
Tablica 3.8
SWORZNIE BEZ LBA wg PN-63/M 83001
• |
d |
3 |
4 |
5 |
6 |
8 |
10 |
12 | ||
:—: i |
.1 |
do |
0.8 |
l |
U |
1.6 |
2 |
23 |
U | |
_t |
-i |
fo |
1.5 |
1.8 |
2 |
23 |
33 |
4 |
5 | |
--1-* |
T3 |
d |
16 |
18 |
20 |
24 |
27 |
30 |
32 | |
6° |
do |
4 |
4 |
4 |
5 |
5 |
63 |
63 | ||
f I |
I- |
fo |
6 |
7 |
7 |
8 |
8 |
9 |
9 | |
V |
d |
36 |
40 |
42 |
45 |
48 |
50 | |||
Oznaczenie: |
f "* * u |
do |
6.3 |
6.3 |
8 |
8 |
8 |
8 | ||
sworzeń d x l |
fo |
10 |
12 |
12 |
12 |
12 |
12 |