160
Średnicę rdzenia śruby wstępnie obliczymy z warunku na rozrywanie, przyjmując że będzie wykonana ze stali do ulepszania cieplnego 30, dla której Kj = 87 [N/trnn2]
160
Przyjmujemy wg PN/M-02019 gwint trapezowy niesymetryczny S30x6 o średnicy rdzenia dx = 19,586 [mm], średnia średnica współpracy z nakrętką d, = 25,5 [mm].
Sprawdzenie naprężeń zastępczych
Średnica rdzenia od strony napędu będzie obciążona podwójnym momentem (całkowitym momentem niezbędnym do uruchomienia mechanizmu). Dlatego też dla tego przekroju będziemy liczyć naprężenia skręcające
Af„ = 0,5 Qd,tg(y + p) - moment niezbędny do uruchomienia jednej części mechanizmu.
Obliczenia pomocnicze
P
y = aretg — = aretg
1C fl.
Stąd
M,* = 0.5 2-10* tg (4,283° + 5,718°) = 14967,97 [Nmm].
Moment całkowity
M, = 2M„ = 2 14967,97 = 89935,95 [Nmm].
Naprężenia skręcające
60.96 [N/mm1].
16 M, 16-89935,95 xdj * «• 19^86*
Naprężenia rozciągające
Stosując hipotezę H-M-H obliczymy naprężenia zastępcze
at = yfZTT? = v/66.38ł + 3-60,962 = 105,89 [N/mmJ].
W przekroju rdzenia śruby od strony napędu zostały przekroczone naprężenia dopuszczalne
at > krJ = 87 [N/mm2].
W tej sytuacji mamy do wyboru:
1) zwiększyć średnicę gwintu.
2) zmienić materiał.
Wybierzemy drugą możliwość, przyjmując na śrubę stal wyższej jakości do ulepszania cieplnego 45, która posiada krJ« 106 [N/mm2].
Zadanie -4.13
Śruba z łbem walcowym (rys. 4.16) posiada gwint metryczny o średniej średnicy d, i skoku P Przyjmując współczynnik tarcia na powierzchni zwojów gwintu równy współczynnikowi na powierzchni oporowej łba - n, obliczyć średnicę zewnętrzną łba D, przy której możliwe będzie dokręcanie nakrętki bez przytrzymywania łba kluczem. Obliczyć przykładowo średnicę D dła danych: gwint M8, d, = 7»3235 [mm], P = 135 [mm], d0 = 8,5 [mm], n = 0,1.
Rozwiązanie
Śruba przy dokręcaniu nakrętki nie będzie się obracać, gdy Mu > M,,
gdzie
M„ — moment tarcia pod łbem śruby. Zatem
025(D + d0)Q/< > 0,5(Ktg(V + PO-