średnicy rdzenia śruby przy nie zmienionej średnicy zewnętrznej oraz przy różnych obciążeniach (np. przy ruchu podnośnika do góry z ciężarem i do dołu bez obciążenia).
Gwint prostokątny nieznormalizowany jest obecnie stosowany tylko w wyjątkowych przypadkach w produkcji jednostkowej, ponieważ jego zadania są lepiej spełniane przez gwint trapezowy, który może przenieść większe obciążenia oraz jest łatwiejszy do wykonania.
Gwint rurowy walcowy. Gwint rurowy (wg PN-ISO 228-1:1995) jest gwintem trójkątnym (rys. 6.4d), stosowanym głównie do łączenia przewodów rurowych. Jest to gwint calowy drobnozwojny (kąt gwintu a = 55°). Oznaczeniem gwintu jest litera G oraz oznaczenie wielkości gwintu (np. G 11/4); dla poszczególnych gwintów wymiary można odnaleźć w normie. Gwinty te nie zapewniają szczelności połączenia.
W praktyce można jeszcze spotkać gwinty calowe (Whitwortha) drobno-zwojne, które do 1975 roku również były objęte przez PN.
Gwint okrągły. Ze względu na zaokrąglony zarys, gwint okrągły (PN-84/M-02035, rys. 6.4e) charakteryzuje się dużą wytrzymałością zmęczeniową, zwłaszcza przy obciążeniach udarowych. Jest on stosowany w połączeniach spoczynkowych często rozłączanych, m.in. w złączach wagonowych, hakach dźwigów, przewodach pożarniczych.
Gwinty stożkowe. Gwint stożkowy powstaje podobnie jak gwint walcowy z tą różnicą, że jest nacinany na powierzchni stożka (rys. 6.6). Gwinty stożkowe są stosowane do łączenia przewodów rurowych wodnych, paliwowych, smarowych itd. Zapewniają one szczelność połączenia bez stosowania dodatkowych materiałów uszczelniających.
Gwint stożkowy jest wykonywany na rurze (gwint zewnętrzny), natomiast na złączce (gwint wewnętrzny) może być stosowany gwint stożkowy lub walcowy — zależnie od połączenia.
Do znormalizowanych gwintów należą: gwint rurowy połączeń ze szczelnością uzyskiwaną na gwincie (PN-ISO 7-1:1995) oraz gwint metryczny stożkowy (PN-90/M-02033) — rys.6.6.
Wyjście gwintu 3+4podziałki Płaszczyzna podstawowa
117