Zdjęcie0288 (8)

Tabela 1.5. Definicje sukcesji

Sukcesja pierwotna jest to sekwencyjna zmiana kombinacji gatunkowych na miejscach nie zajętych wcześniej przez roślinność (Clements 1916)

Sukcesja wtórna

Sukcesja wtórna raaktywna Sukcesja wtórna kreatywna

Sukcesja

regeneracyjna

jest to sekwencyjna zmienność kombinacji gatunkowych na miejscach wcześniej zasiedlonych przez roślinność, której struktura została zaburzona lub zniszczona (Clements 1916)

jest to odtworzenie końcowego zbiorowiska, które występowało uprzednio w danym miejscu (Faliński 1991 b) prowadzi do powstania w danym mejacu zbiorowiska końcowego, odmiennego od tego, które występowało w danym położeniu pierwotnie (Faliński I991b) odtworzenie dojrzałego zbiorowiska po jego zniszczeniu (huragan, lawina, pożar, wyrąb itp.), gdy czynnik powodujący zaburzenia przestaje oddziaływać, natomiast sukcesja wtórna powinna być odnoszona do sytuacji, w których proces startuje od półnaturalnych zbiorowisk (łąk) lub ugorów (po zaprzestaniu upraw) (Van Der Maarel 1980)

Sukcesja progresywna proces, który prowadzi do ukształtowania się bardziej złożonej struktury roślinności (Clements 1916)

Sukcesja regresywna proces, który prowadzi do uproszczenia struktury roślinności (Van Der Maarel 1980)

Sukcesja cykliczna są to powroty sekwencji gatunkowych w wyniku procesów naturalnych (np. synchronicznej śmierci drzew) lub oddziaływań człowieka Sukcesja sekułama    jest to długotrwała (w czasie geologicznym) zmienność roślinności

(historyczna)    w krajobrazie, wywołana zmianami klimatu (Beard 1974)

przykład gleba podlega zmianom fizycznym i chemicznym, wzbogacają ją szczątki organiczne itd. Jednocześnie między gatunkami zasiedlającymi wolne miejsce trwa konkurencja o zasoby i przestrzeń; te dwa procesy, wraz ze zmianą warunków środowiska, pociągają za sobą wymianę gatunków.

Stadium trzecie. Stadium końcowe (finalne, terminalne) charakteryzuje stabilizacja zbiorowiska, a więc ukształtowanie się takiej kompozycji gatunkowej, która w danym klimacie jest zdolna trwać w czasie i przestrzeni.

Prawdopodobnie żadna z teorii ekologicznych nie doczekała się tak wielu krytycznych opracowań, jak teoria sukcesji Clementsa. Krytyka ta trwa prawie 80 lat, a wszystkie proponowane alternatywne modele sukcesji zawierają w sobie jądro modelu zaproponowanego na początku XX wieku.

Pierwszym krytykiem teorii sukcesji był Gleason (1939) — twórca indywidualistycznego kierunku w ekologii, który twierdził, że nie jest to proces kierunkowy, a jego przebieg nie jest przewidywalny, ponieważ sukcesja jest procesem stochastycznym. W modelu Clementsa najbardziej podważana była przez Gleasona determinacja i kierunkowość sukcesji. Według tego autora, a także zwolenników teorii indywidualistycznej, taki przebieg procesu nie jest możliwy z powodu szeregu zjawisk, jak: (a) losowa migracja nasion; (b) losowa przeżywalność; (c) różne tempo zakorzeniania się roślin; (d) zróżnicowanie pierwszych stadiów sukcesji w różnych miejscach danego obiektu; (e) różne rodzaje zaburzeń; (e) heterogenność środowiska.

HB