Źolgdck | 625
Regulacja opróżniania żołądka
1. Odruchy miejscowa
a. Odruchy pobudzająca zapoczątkowane przez rozciągnięcie części odźwierniko-wej hi| odpowiedzialne za narastającą aktywność ruchową żołądka. Pomimo że te odruchy nie wymagają pobudzenia włdkien nerwu błędnego, wagotonia zmniejsza wielkość oraz koordynację skurczów żołądka.
b. Odruchy hnnutjącu. Wiele bodźców działa na dwunastnicę, pobudzając odruchy jelitowo-żoiądkowe, które hamują opróżnianie żołądka.
(1) Funkcjo. Odruchy Jelitowo-żoiądkowe zabezpieczają jelita przed dostaniem się do nich nadmiernej Ilości miazgi pokarmowej, przewyższającej możliwości jej dalszej obróbki w jelicie.
(2) Czynniki wyzwnlnjące. Odruchy jelitowo-żoiądkowe są wyzwalane przez wysoką osmololność, niskie pH, produkty trawienia białek i tłuszczów, a także przez niską osmolalność oraz rozciągnięcie ścian dwunastnicy.
2. Hormony uwalniane z żołądka i jelit wpływają również na aktywność ruchową żołądka.
a. Działanie pobudzająco, tiastryna, uwalniana do krążenia w odpowiedzi na rozciągnięcie odźwiernika pod wpływem pokarmu, pobudza skurcze żołądkowe.
b. Działanie hamujące. Skurcze żołądkowe są hamowane przez wiele hormonów jelitowych, zwanych ogólnie enterogastronami. Najlepiej poznane są cholecysto-kinina (CCK) oraz eekretyna.
(1) CCK jest uwalniana z dwunastnicy pod wpływem tłuszczu lub produktów trawienia białek. Mechanizm jej działania polega prawdopodobnie na blokowaniu wpływu gastryny na mięśniówkę gładką żołądka (zob. rozdz. 43 IV C 3).
(2) Sekrety na jest uwalniana z dwunastnicy w odpowiedzi na zakwaszenie. Działanie sekretyny najprawdopodobniej polega na bezpośrednim hamowaniu mięśniówki gładkiej żołądka (zob. rozdz. 43 IV C 3).
3. Międzytrawienne wędrujące kompleksy mioelektryczne (MMC). MMC są odpowiedzialne za usuwanie resztek pokarmu z żołądka w okresie międzytrawiennym.
a. MMC stanowią falę perystaltyczną, która zaczyna się na wysokości przełyku i wędruje przez cały przewód pokarmowy (zob. rozdz. 43 III B 2).
b. MMC pojawiają się co 60-90 minut w okresie międzytrawiennym.
c. Hormon motylina uwalniany z komórek wewnątrzwydzielniczych nabłonka jelita cienkiego zwiększa siłę MMC.
Wymioty polegają na gwałtownym wyrzuceniu pokarmu z żołądka i jelit.
1. Pobudzenie. Wymioty są inicjowane przez bezpośrednie pobudzenie ośrodka wymiotnego w opuszce lub przez aktywację chemorecepcyjnej strefy wyzwalania wymiotów w polu najdalszym pnia mózgu.
a. Ośrodek wymiotny może być pobudzany bezpośrednio przez włókna dośrodkowe lub w następstwie podrażnienia wywołanego jego uszkodzeniem albo wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Jeżeli ośrodek wymiotny jest pobudzony bezpośrednio, to wymioty mają charakter wymiotów chlustających - gwałtownych, nasilonych torsji, przy których nie występują nudności.
b. Chemorecepcyjna strefa wyzwalania wymiotów może zostać pobudzona na drodze nerwowej z przewodu pokarmowego lub przez krążące we krwi substancje,