Image00094

150 Pf*tl Boski

ty gpowodowsć negatywny dla ale) wynik? Nie pretenduje w tym miejsc*

4o wyczerpania możliwości, możne jednakże wymienić trzy nastąpująco:

1. Wydaj alą, że monlpulacja wynikiem Je byle tek etlne, że Mejsko "stłumiła" sygnały percepcyjne związane z postacią Irmeg/O I jego pochodzę, litem etnicznym. Możne zarzucić, że w procedurze eksperymentalnej im sprawdzano efektywności menlpulocji pochodzeniem etnicznym Innego, 9cht< met eksperymentalny me zawierał również grupy kontrolnej - neutralnej ze wzgjdu na wynik jo: "bez wyniku Ja" - której obecność pozwoliłaby zbadać efekt "czystej" interakcji zmiennych etnicznych Ja I Innego,

2.    Niezależnie od względów metodologicznych w poprzedniej tnterprc-tecjt możne sądzić, że młodzi Nlgeryjczycy, a zwłaszcza studenci wyżsqrch uczelni, są nastawieni na osiągnięcia i rywalizacyjnl zarówno między gnu parni etnicznymi, jak i wewnątrz nich. Stąd też w warunkach eksperymem-talnych, analogicznych do sprawdzianu egzaminacyjnego, sam wynik a me pochodzenie etniczne jest głównym czynnikiem reguł atrybucyjnych.

Wynika stąd wniosek praktyczno-metodologiczny, iż hipoteza dystansu psychologicznego powinna być sprawdzana na innej, bardziej reprezentatywnej dla przeciętnej populacji, próbce.

3.    Możliwe jest wreszcie, że teoria dystansu psychologicznego nie jest trafnym modelem dla badania percepcji i ustosunkot eń interpersonalnych opartych na zmiennych etnicznych w Nigerii, W ramach dysertacji studenckich Ubani (1900) nie uzyskał przewidywanego efektu interakcji w analogicznym badaniu nad percepcją Innego, zaś Ozór (1981) nie stwierdził wpływu dystansu na skłonność do zachowania prospołecznego. Gdy Jednak wymiar dystansu psychologicznego zoperacjonalizowany jest przez płeć Aktora i Obserwatora (tożsamość pici-podobieństwo), wówczas przewidywany efekt pozytywnego wartościowania atrybucyjnego w stosunku do podobnego Aktora zachodzi (Udoyc 1901),

Dyskusja nad warunkami i zmiennymi kulturowymi, w których ramach teoria dystansu psychologicznego spełnia się, wykracza poza zakres końcowych fraz isj pracy. Można jednak zauważyć, że w stosunku do osób należących do grupy własnej (etnicznej, rodzinnej ttp.) formułowane są jotwyczei wyższe oczekiwania i standardy niż w stosunku do przedstawi-Mplft grup obcych, W związku z tym Sukces lnncgo-ale-bliskiego może być

_ Reguły »trybac|i a fdwimw «Hfi    16§

iisŁms^ jak© sterm»* **■ »m ■!■■" t ajrM^«a( iiH Mi^tmw pozy. grwaego wartościowani* atrybucy)negfO «i Sukces lanegjti&l aticifi. Bor. dziej nawet prawdopodobne wydaje większe a—gdmls Mpnyaina aftry. t—yjnego w maoiH do Niepowodzenia Ismgs MliMt|| ałi gB Jem ono udziałem ! rmego-1-obce go.

Literatura

Bem D.J. , Self-percepuon theory, [a:] L. Berkowitz ' rod.), fidisni ąą m Erptrwacaial Social Psychology (vol. 6), Mew York: Acadaok Press, 1972.

Bradley C.W., Self-serang biases m the auribwtton proces*: A rrrso minanon ot the faci or fiction ąaciuan, "Journal of PrnuHly sod Social Psychology**, 1978, 36, 56-71.

Crowder M., The Story ot Nigeria. London: Far bor and Farbor, 1978.

Dwval S., Wickiur.d K.A., A theory of objecuve self-awaroneaa, New York: Academic Press, 1972.

Frteze 1., Weiner B., Cne utilization and attributional Hgiawu lor success and failure, [wij B. Weiner, Achierement Motirauon and Attributton Theory, Morrtstowa-New Jersey, General Leara Ing Press,

1976.

Harvey J.H., Ickes W. i Kidd K.F. (rod.), New direcnons ta Attnbotiaa research (vot. 2), Hilladale, New Jersey, Lawreaoe Erłbaoa* Associates, 1978.

Homer M.S., The motive to avotd successand changing aspiranoos ot w omen, [w{j J.M. Bard wiek (red.), Reiadinga on tke psychology ot women, New York: Harper and Row, 1972.

Isen A.M., Success, failure, sttennon and reacttons to otbers: The warw glow of success, "Journal of Personalny and Social Psychology".1970, 15, 296-301.

Horn W. and Rosenhan D.L., Effects af success and failure on chiłdren* s generosity, "Journal of Personalny and Social Psychology". 1973. 27, 239-267.