Image58 (6)

B To warto wiedzieć

zów ruchomych. Już kilkanaście lal lemu w MIT (Massachusetts Institute of Technology) prowadzono laboratoryjne badania nad elektroholografią. Interesujący materiał można znaleźć na stronie: http://alumni, media.

mit.edu/- luccnte/holo/holovideo.html - patrz

rysunek 84. Późniejsze badania nie wniosły wiele nowego, a potwierdziły fakt, że na obecnym etapie rozwoju techniki, w szczególności telekomunikacji, nie jest możliwe opracowanie holograficznych wyświetlaczy, mających szanse wejścia na rynek.

W związku z przypomnianą krótko zasadą działania hologramu, zastosowane medium magazynujące czy tworzące obraz musi mieć bardzo dużą rozdzielczość, jakiej nie mają współczesne wyświetlacze elektroniczne.

0    ile współczesne ekrany dobrych monitorów

1    telewizorów HDTV zwierają co najwyżej kilka milionów pikseli, o tyle hologram może mieć rozdzielczość nawet tysiąckrotnie większą, co zresztą związane jest też z długością fali światła. L jednej strony jest to zaletą, ponieważ wyświetlacze holograficzne mogą mieć fantastyczną rozdzielczość. Z drugiej strony jest to bardzo poważnym ograniczeniem. Z wysoką rozdzielczością nieodłącznie związuna jest ogromna ilość informacji, niezbędna do przekazu holograficznego, nieporównanie większa od tego, co mogą zaoferować wykorzystywane dziś kanały transmisji informacji. Przestrzenny monochromatyczny ekran o przykładowej rozdzielczości 1000x 1000x1000 punktów, czyli zawierający miliard wokseli, odświeżany 25 razy na sekundę, o ośmiobitowej skali szarości wymaga ogromnej ilości informacji sterujących, mianowicie 25 gigabajtów, czyli 200 gigabitów na sekundę. Nietrudno policzyć, jak nieprawdopodobnie wielkich ilości informacji sterujących wymagałby kolorowy wyświetlacz holograficzny o rozdzielczości choćby tylko 100000x100000x100000 punktów. W związku z tym trójwymiarowych ekranów holograficznych... po prostu nie ma.

Mylące może być pobieżne przejrzenie oferty węgierskiej firmy Holografika (wwwholografika.com), która oferuje wyświetlacze trójwymiarowe HoloYisio. Nie są to holograficzne wyświetlacze laserowe, a jedynie „opierają się na zasadach geometrii holograficznej*\ Jak pokazuje pochodzący ze wspomnianej strony rysunek 85, elementy ekranu emitują, a właściwie odbijają światło o różnej barwie i intensywności w innych kierunkach.

Trwają jednak prace nad prawdziwymi holograficznymi wyświetlaczami obrazów ruchomych, przeznaczone dla celów wojskowych - według oczekiwań, amerykańska firma Zebra powinna zrealizować takowe w ciągu najbliższych pięciu lat Na pewno nie będą to jednak wyświetlacze mające szansę na szerokie upowszechnienie na rynku sprzętu tele

wizyjnego czy komputerowego.

Niemniej należy się spodziewać, że prace badawcze w zakresie elektronicznej holografii będą kontynuowane i w dalszej przyszłości właśnie holografia umożliwi realizację pełno-kolorowych wyświetlaczy przestrzennych o niewyobrażalnych dziś parametrach.

O ile wykorzystanie światła laserowego w elektronicznej holografii wymaga zaawansowanej techniki i przesyłania ogromnych ilości informacji, o ty le względnie łatwe byłoby „zwykłe” wykorzystanie laserów jako źródeł światła w dużych systemach projekcji obrazu. Jednak nie byłyby to wyświetlacze trójwymiarowe. Owszem, już w latach 70. w Japonii zaprezentowano projektor laserowy o rozdzielczości 1125 linii, a potem pojawiły się rozmaite prototypy zawierające lasery. Były wśród nich trójwymiarowe systemy projekcyjne z okularami polaryzacyjnymi, niemniej nie znalazły one miejsca na rynku. Nawet pojawienie sie kilka lat temu półprzewodnikowego niebieskiego lasera nic zmieniło sytuacji. l aserowe trójwymiarowe wyświetlacze, na razie monochromatyczne, realizowane mogą być i są jedynie jako miniaturowe systemy projekcji obrazu bezpośrednio na siatkówkę oka

Rozwiązanie takie było opisane w jednym z wcześniejszych odcinków. W sumie jest to jednak sposób o marginalnym znaczeniu. Można powiedzieć, iż aktualnie nic ma laserowych wyświetlaczy trójwymiarowych i w najbliższych latach takowych nie będzie.

Piotr Górecki

Rys. 66

Ciąg dalszy ze strony 61.

1 zależnie od wartości tego pola, treść pakietu albo jest kierowana wprost do dekodera MPEG, albo zostaje najpierw odszyfrowana w module CAM. A cale to szyfrowanie i deszy frowanie przekazu wideo i audio polega w sumie na przestawianiu bitów przekazu MPEG według jakiegoś tajnego algorytmu, powodującego, ze transmitowany sygnał jest nieczytelną „sieczką”. Szczegóły są złożone, w każdym razie dany moduł CAM może współpracować z kartami jednego lub co najwyżej kilku systemów kodowania. Duża liczba systemów kodowania związana jest, po pierwsze, z faktem, że chodzi o bardzo dochodowy biznes i liczne firmy są zainteresowane uszczknięciem dla siebie części zysków, gdy dany nadawco zdecyduje się na ich system, albo też potężni nadawcy sami opracowują bądź zlecają opracowanie „własnego” systemu kodowania. Po drugie, w grę wchodzi nieustanny wyścig między nadawcami a piratami i amatorami darmowych programów. Choć zasady szyfrowania i stosowane systemy są naprawdę bardzo złożone, wszystkie wcześniej-

sze systemy kodowania zostały złamane i nadawcy zmuszani są do przechodzenia na coraz nowsze, bardziej złożone. Jednak po wprowadzeniu kolejnych systemów szyfrowania, zaskakująco szybko pojawiają się pirackie karty (i przepisy innych sposobów darmowego odbierania kodowanych programów). Przykładem jest cyfrowy Polsat, który w związku z falą piractwa w 2005 roku przeszedł na system Nagravision 2 i wymienił abonentom karty. Już po kilku miesiącach w Internecie pojawiły się informacje, że i ten system został złamany. Dotyczy to nie tylko Polsatu, nieco wcześniej pojawiły się doniesienia o pirackim dostępie do pakietu Prcniiere i innych, też stosujących Nagravision 2. W mniejszym lub większym stopniu dotyczy to też wiciu innych, na pozór absolutnie bezpiecznych systemów, a podobny problem ma wiciu innych nadawców

Temat kodowania (szyfrowania) jest nic tylko obszerny, ale też z wiadomych względów wzbudza największe zainteresowanie. W Internecie jest wiele stron o tej tematyce, ale to zagadnienie, wzbudzające bardzo duże emocje, nie będzie omawiane na łamach EdW.

Piotr Górecki

64 Wrzesień 2006 Elektronika dla Wszystkich