znaczące miejsce.
Ilustruje to rysunek lla: wzorowany na materiałach firmy Fujitsu.
Gaz w każdej elementarnej komórce jest wstępnie jonizowany przez przyłożenie napięcia między dwie sąsiednie anody - rysunek II b. Gdy trzeba zaświecić dany subpiksel, napięcie jest podawane na trzecią elektrodę adresową (katodę) i dopiero wtedy następuje emisja światła - rysunek lic.
Tc elementarne komórki są sterowane w sposób matrycowy, jak pokazuje rysunek 12
Oprócz konieczności wstępnej jonizacji dla uzyskania wymaganej szybkości, w wyświetlaczach plazmowych występuje jeszcze jeden istotny problem. Mianowicie praca przy zbyt całkowitej dużej jasności powodowałaby szybką degradację wyświetlacza. Związane to jest m.in. z problemem mocy strat. Piksele ekranu PDP nie powinny przez długi czas świecić jasnym blaskiem. Elektronika sterująca powinna więc kontrolować średnią jasność pikseli i w razie potrzeby inteligentnie modyfikować jasność. Pracujące w tak kontrolowany sposób ekrany mają dużą trwałość i stałość parametrów.
Rys. 12
światło
elettrocty przednia
-górne" Pt/ta ekranu bnzezroczvste) (szkło)
warstwa
ochronna
(MgOl
coator
elektrody adresowe
saparatoiy
tylna płyta ekranu (szkło]
Już choćby te omówione problemy powodują, że produkcja telewizorów oraz monitorów PDP jest kosztowna. Wysoki jest koszt elementów, a technologia produkcji - mocno skomplikowana. Szacuje się, żc połowa kosztów to ekran, a druga połowa to złożone systemy elektroniki sterującej. Pobór energii też nie jest mocną stroną ekranów PDP.
Co ciekawe, w przypadku wyświetlaczy plazmowych PDP sytuacja w pewnym ważnym względzie jest odwrotna niż w innych wyświetlaczach. Otóż w większości wyświetlaczy zwiększanie rozmiaru ekranu stwarza dodatkowe problemy. W wyświetlaczach PDP jest odwrotnie - duże trudności i pogorszenie parametrów wystąpiłyby przy próbie miniaturyzacji ekranu (chodzi m.in. o uzyskanie i utrzymanie wyładowania w znikomej objętości gazu). Ogólnie biorąc, rozmiary subpik-sela nie mogą być mniejsze niż 0,3mm. Czym są większe, tym lepsze są właściwości wyświetlacza. Wydaje się to znakomitą drogą do uzyskania wyświetlaczy o dowolnie dużych rozmiarach. W zasadzie tak jest, ale poważną barierą mimo wszystko są bardzo wysokie koszty produkcji, związane z dużym stopniem skomplikowania procesu wytwarzania, a także względy marketingowe.
Technologia PDP została opracowana w Ameryce już w lalach 60., ale rynkowe wyrohy pojawiły się dopiciu 35 lat później i rozw ijają ją głównie koncerny azjatyckie. Na fotografii II pokazany jest telewizor TH-42PX500IJ firmy Panasonic, o stosunkowo niedużym jak na PDP ekranie 42-calowym (nieco ponad l metr). Obecnie (początek roku 2005) największym ekranem PDP jest pokazany na fotografii I2 model firmy Samsung o przekątnej ekranu 102 cale, czyli ponad 2,5 metra! Ma rozdzielczość 1920 a 1080 pikseli, jaskrawość lOOOcd/nr i kontrast 2000:1.
Najczęściej spotykane są „plazmy” o przekątnej 40... 55 cali
Poszczególni producenci stosują różne odmiany i rozwiązania ekranów PDP, jedni ze sterowaniem napięciem stałym, inni zmiennym, a jeszcze inni wykorzystują sposoby z technologii LCD (plasmatron - Sony i Tek-tronix). W związku z tym spotyka się nieco odmienne rysunki i opisy działania ekranów plazmowych.
Z uwagi na wykorzystanie dobrze poznanych i dopracowanych luminoforów, „plazma” doskonale odwzorowuje kolory i daje obraz wysokiej jakości, porównywalny z obrazem z lampy kineskopowej. Subiektywne testy wskazują, że pomimo niezbędnej wstępnej jonizacji gazu, poziom czerni i kontrast są bardzo dobre.
Ekrany PDP są oczywiście dużo lżejsze od telewizorów kineskopowych, a nawet
• - ■ •• zrrr-
projekcyjnych o porównywalnej wielkości obrazu W przeciwieństwie dn wyświetlaczy LCD mają szerok; kąt widzenia. Zachowrują kontrast i kolory także przy patrzeniu na ekran pod kątem. Dają obraz zdecydowanie lepszy od jeszcze bardziej płaskich i energooszczędnych, ale też mniejszych ekia-nów ciekłokrystalicznych (LCD).
Przed kilku laty wydawało się, że właśnie płaskie wyświetlacze plazmowe okażą się ogromnie ważnym kamieniem milowym w rozwoju „płaskiej” telewizji. Po kilku latach stało się jednak jasne, że w obecnej postaci nie podbiją one rynku masowego odbiorcy. Pomimo upływu lat spadek cen jest na tyle mały, że nawet w najbogatszych krajach śwńata nadal nic są to urządzenia do domowego użytku u przeciętnego użytkownika.
Znacznie szybciej zwiększają swoje rozmiary i tanieją kolorowe ekrany LCD, a na horyzoncie pojawili się kolejni poważni konkurenci: omówione wcześniej wyświetlacze FED oraz budzące jeszcze większe nadzieje wyświetlacze OLED. Dlatego wyświetlacze plazmowe PDP pomimo bardzo dobrych parametrów nie opanują rynku. Niemniej dobra jakość obrazu oraz możliwość uzyskania ekranów o rozmiarach 1. .2,5m powoduje, żc mimo wysokiej cen> i dużego pohoni prądu ekrany PDP jeszcze przez dłuższy czas będą zajmować na rynku ciąg dalszy nastąpi Piotr Górecki
68 Lipiec 2005 Elektronika dla Wszystkich