Image59 (7)

I

■■

To warto wiedzieć I

Fot. 49

omówione w następnym odcinku.

że omawiane diody LED muszą być produko wanc w bardzo złożonych procesach technologicznych i jak na razie, niemożliwe jest równoczesne wyprodukowanie na jednym podłożu matrycy diod LED w kolorach RGB. Nie ma też na to perspektyw. Struktury świecące w poszczególnych kolorach trzeba wytwarzać

oddzielnie i gotowe montować na podłożu. Fotografia 44 pokazuje trójkolorową diodę LED RGB, gdzie trzy oddzielne struktury świecące montowane są we wspólnej obudowie SMD. Jest to dioda HSMF-Cll^ firmy Agilent (HF) i zawiera struktury: InGaN (niebieską - 470 nm), InGaN (zieloną - 525nm) i AlInGaP (czerwona - 626nm). Produkowane są wyświetlacze LED zawierające większą liczbę punktow^r święcących, ale także składają się one z oddzielnych struktur diod RGB. 1 właśnie konieczność składania ekranów LED RGB z pojedynczych struktur R, G, B wyznacza wysoką cenę tego rodzaju wyświetlaczy.

Niemniej pcłnokolorowc wyświetlacze z klasycznymi strukturami LED istnieją i coraz częściej je spotykamy. Większość wielkich kolorowych ekranów, instalowanych w miejscach publicznych, to właśnie ekrany LED RGB. Fotografia 45 pokazuje wyświetlacz LED Solaris-150 firmy Barco, znanej z produkcji rozmaitego profesjonalnego sprzętu. Wyświetlacz ma przekątną 152 cale (prawic 4 metry) i powierzchnię 7_m². Każdy piksel składa się z. trzech diod LED w wersji SMD, a raster wynosi 8 lub lOmm. co daje niezbyt imponującą rozdzielczość tylko 392x280 pikseli.

Kąt widzenia wynosi ponad 145 stopni w obu osiach, a cały ekran waży 76C'kg i pobiera średnio 2,8kW

mocy.

Z kolei fotografie 46 i 47

pokazują wygląd i budowę potężnych, modułowych wyświetlaczy LED A S T R O V I -SION firmy

Panasonic. Wyświetlacze takie były wykorzystywane podczas wystawy EXPO 2005 w Aichi. Fotografia 48 pokazuje imponujący, zawierający 600 000 pikseli wyświetlacz AS-TROVIS!ON AZ-LE 080Z, o wymiarach 7,7x20m, co daje powierzchnie ponad 150m².

Nie ulega jednak wątpliwości, żc wyświetlacze matrycowe z klasycznymi diodami LED nic wejdą na szeroki rynek, bo nic ma sposobu na radykalne obniżenie kosztów produkcji. Niemniej nowoczesne diody LED RGB znalazły miejsce w płaskich ekranach LCD (jako podświetlenie oraz niespodziewanie pojawiły sic w projektorach LED. Umożliw ił to ogromny wzrost sprawności i jasności LED-ów. Wcześniej w prostszych projektorach z jednym przetwornikiem LCD lub DMD trzeba było stosować filtry barwne, żeby z białego światła wydzielić kolory podstawowe RGB. W danej chwili do przetwornika dochodziło tylko światło o jednej barwie podstawkowej, a reszta światła była odfiltrowana i w sumie zamieniona na ciepło, co zresztą zazwyczaj związane było z koniecznością zastosowania wentylatorów. Aktualnie dostępne są diody LED RGB o tak dużej jasności i sprawności, żc w projektorze z jednym przetwornikiem w danej chwili pracuje tylko jedna z trzech diod (zestawów diod), dzięki czemu co najmniej trzykrotnie zmniejsza się ilość start cieplnych. Pojawiły się już pierwsze projektory z diodami LED - patrz fotografia 49 (Epson) oraz kolorowe telewizory LCD bez filtrów', z monochromatycznym panelem LCD, podświetlane kolejno diodami LED RGB -patrz rubryka Nowości, ciekawostki w EdW 12/2005 str 7: CFL-LCD. Należy się spodziewać. żc dalszy postęp w zakresie sprawności i jasności klasycznych diod LED zaowocuje kolejnymi interesującymi rozwiązaniami. Nie będą to jednak ekrany z matrycami tysięcy klasycznych diod LED. Wiele wskazuje, że przyszłość płaskich ekranów należeć będzie nie do klasycznych diod LED, tylko do wyświetlaczy matrycowych OLED, które zostaną

Piotr Górecki

Elektronika dla Wszystkich Styczeń 2006 69