Img00087

91

W przypadku stopów jednorodnych (tj. tworzących roztwory stałe) kondukty w-ność stopu jest znacznie obniżona w stosunku do konduktywności metali składowych (por. rys. 2.19-1).

W przypadku stopów niejednorodnych (tj. nie rozpuszczających się w sobie) konduktywność stopu jest proporcjonalna do procentowego udziału w nim poszczególnych składników (por. rys. 2.19-2).

2.22. Znaczne zmniejszenie konduktywności metalu może spowodować obróbka plastyczna na zimno. Tego rodzaju obróbka jest stosowana przy produkcji drutów, które przeciąga się na zimno przez kalibrowane oczka z odpowiednio twardego tworzywa. Wskutek zgniotu na zimno kryształy metalu doznają silnej deformacji, czemu towarzyszy nie tylko zmiana własności mechanicznych (zwiększenie twardości i wytrzymałości), ale również wzrost oporów dla uporządkowanego ruchu elektronów swobodnych, czyli zmniejszenia konduktywności.

Przywrócić utwardzonemu metalowi własności mechaniczne i elektryczne, jakie miał przed zastosowaniem zgniotu na zimno, można przez zastosowanie wyżarzania w odpowiednio dobranej temperaturze. Zachodzi wtedy odprężenie zdeformowanych kryształów oraz rekrystalizacja, a więc regeneracja regularnej budowy krystalicznej siatki przestrzennej metalu.

2.2. MATERIAŁY PRZEWODOWE

Wymagania

2.23. Materiały przewodowe, w zależności od ich przeznaczenia, powinny spełniać określone wymagania:

-    elektryczne:    wysoka konduktywność,

-    mechaniczne: wytrzymałość na rozciąganie, giętkość, brak skłonności do „płynięcia”,

-    termiczne:    wysoka przewodność cieplna, wysoka dopuszczalna temperatura pra

cy, wysoka temperatura topnienia, łatwa lutowalność i spawalność,

-    chemiczne:    mała aktywność chemiczna, odporność na korozję,

-    ekonomiczne: względnie niski koszt.

Od konkretnego zastosowania materiału zależy, które z tych wymagań nabiera większego znaczenia. Tak np. dla przewodów napowietrznych istotnym wymaganiem będzie wysoka wytrzymałość na rozciąganie i odporność na korozję, podczas gdy te własności schodzą na drugi plan w przypadku materiałów na przewody instalacyjne w pomieszczeniach. Jedynie miedź i aluminium spełniają większość z wymienionych wymagań; w ograniczonym stopniu spełnia je stal.

Kable i przewody

2.24. Materiały przewodowe występują głównie jako tworzywo do budowy kabli i przewodów. Te, w zależności od przeznaczenia i budowy, można podzielić na: