Img00223

227

Stopniem polaryzacji nazywa się liczbę powtarzających się elementów struktury (merów). Cząsteczki polietylenu mogą zawierać od jednego tysiąca do kilkudziesięciu tysięcy merów.

0)
H H	H	H 1	H H
_ r-> - II — —	1	1 C 1	— ^- II — r-» —
1 i H H	1 i	! i	i i H H

polimeryzacja

H | H j H    H    H    H

C — C— C-C — C-C—

H H H H H H

- polimer-

b)

polimeryzacja

OJ*

polimer

monomery

Rys. 4.40-1. Polimeryzacja etylenu: a) wzór strukturalny; b) wzór skrócony

4.41. Rozróżnia się dwa rodzaje mechanizmów polimeryzacji: addycyjną i kondensacyjną. Polimery addycyjne powstają z nienasyconych monomerów, przy czym wchodzą one w całości w skład produktu końcowego. Reakcja addycji, polegająca na łączeniu się pojedynczych cząstek w długie łańcuchy musi być zapoczątkowana przez zastosowanie czynników zewnętrznych, jak: katalizator, światło, ciepło lub ciśnienie prowadzące do rozerwania podwójnych wiązań monomerów. Dla utworzenia trwałej cząsteczki polimera konieczne jest zamknięcie łańcucha przez przyłączenie do atomów węgla na jego końcach atomów lub grup atomów (np. OH), pozwalających związać atomy węgla czterema wiązaniami kowalencyjnymi.

W odróżnieniu od reakcji addycyjnych, w reakcjach kondensacyjnych powstają dodatkowe nie spolimeryzowane cząstki, stanowiące produkt uboczny. Produktem tym jest często woda. Przykładem polimeru kondensacyjnego jest żywica fenolowo--formaldehydowa, otrzymywana przez kondensację aldehydu mrówkowego CH₁0 (gaz) z fenolem C₆H₅OH (łatwo topliwa substancja stała). Struktury tych cząstek podano na rys. 4.41-1. Aldehyd mrówkowy dostarcza grup CH₂, służących jako mostki między benzenowymi pierścieniami fenolu. Dwa atomy wodoru odszczepio-ne od pierścieni benzenowych oraz atom tlenu odszczepiony od cząsteczki aldehydu mrówkowego tworzą wodę, która może odparować i opuścić układ.