Img00245

249

Szkło wytapia się w wannach szklarskich w piecach ogrzewanych gazem (w temperaturze ok. 1300°C dla szkieł łatwo topliwych, a ok. 1600°C dla szkieł trudno topliwych). Elementy szklane formuje się przez wydmuchiwanie, ciągnienie, prasowanie i odlewanie.

Szkło na wyroby elektroizolacyjne winno zawierać mało związków alkalicznych, które w obecności wilgoci tworzą warstwy zmniejszające rezystywność oraz wytrzymałość elektryczną.

Do wyrobu izolatorów liniowych elektroenergetycznych i teletechnicznych używa się najczęściej szkła sodowo-wapniowego. Lepsze własności mechaniczne i elektryczne mają szkła boro-krzemowe, ale z uwagi na wyższy koszt są rzadziej używane na izolatory.

Szkło do wyrobu baniek żarówek musi być przezroczyste, łatwo topliwe, podatne na zgrzewanie, o temperaturowym współczynniku rozszerzalności liniowej, bliskim analogicznym współczynnikom wtapianych do szkła metali. Do wyrobu tego typu szkieł używa się zwykle białego piasku kwarcowego z dodatkiem sody lub potażu.

Do produkcji włókna szklanego używa się szkieł o minimalnej zawartości Na₂0 i K₂0. Pojedyncze włókna szklane mają średnice rzędu 0,005 mm. Z nich skręcane są nici, które można stosować na oprzęd drutów nawojowych, do wyrobu taśm i tkanin.

Szkło kwarcowe otrzymane przez topienie czystego kwarcu w temperaturze ok. 1700°C dobrze przepuszcza promieniowanie nadfioletowe (co pozwala na zastosowanie w lecznictwie w tzw. kwarcówkach), charakteryzuje się nadzwyczaj małym temperaturowym współczynnikiem rozszerzalności liniowej, jest niehigroskopijne i odporne na większość chemikaliów. Jest ono drogie i jego zastosowanie jest ograniczone do niektórych prostowników, lamp rtęciowych i laboratoryjnych pieców elektrycznych.

Ceramiki

4.83. Izolacyjne materiały ceramiczne wytwarzane są z surowców nieorganicznych pochodzenia mineralnego — głównymi składnikami są tlenki krzemu SiO, (krzemionka) i glinu A1₂0₃. Nie mogą więc zachodzić w ceramice procesy utleniania i stąd jej duża odporność na nagrzewanie i praktycznie nieograniczona trwałość.

W elektrotechnice wyroby ceramiczne mają szerokie zastosowania z uwagi na ich zalety jak:

-    dużą odporność na wpływy atmosferyczne i chemiczne,

-    odporność na działanie podwyższonych temperatur,

-    dobre własności elektryczne,

-    znaczną wytrzymałość mechaniczną,

-    nieuleganie procesom starzenia i zmęczenia,

-    łatwo dostępne i niekosztowne surowce.

Przez odpowiedni dobór składu surowcowego i technologii produkcji można otrzymywać wyroby ceramiczne o różnych cechach specjalnych. Do głównych rodzajów ceramiki elektroizolacyjnej zalicza się:

-    porcelanę elektrotechniczną,

-    kamionkę,