Rysunek 3.16.
Schemat reaktora z mieszaniem cieczą
Rysunek 3.17.
Schematy reaktorów z mieszaniem gazem: a) typu air-lift, b) kolumna barbotażowa
W bioreaktorach z mieszaniem gazem energia jest zużywana na spi* gazu, który może być doprowadzany do zbiornika przez specjalne dysze, jut w aparatach inżektorowych. W aparatach typu air-lift (rys. 3.17a) cyih cieczy jest wymuszona dzięki różnicy gęstości płynu w poszczególnyi h ciach aparatu. W części wznoszącej, w której występuje większe zali /su.
i i opływ cieczy skierowany jest do góry. W części, w której zatrzymanie ł •. mi mniejsze, ciecz płynie do dołu. W kolumnach barbotażowych (rys. 3.17b) nur zawiesiny uzyskiwane jest w wyniku ruchu rozproszonych pęche-
.....wych. W kolumnach barbotażowych kluczowe znaczenie ma element
h ,i|.|i y pęcherzyki powietrza. Najczęściej są to różnego typu materiały Mmiii' (np. spieki ceramiczne), umożliwiające wytwarzanie drobnych pęche-I i' i'iizu. Bioreaktory, do których energia dostarczana jest z fazą gazową, u i, i |i| się prostą konstrukcją oraz dużą niezawodnością z powodu braku » .......ów ruchomych.
Tabela 3.6.
Efektywność napowietrzania w różnych typach reaktorów
Ił |
Moc kW/m3 |
Ro2 kg 02/m ’ h |
Efektywność kg 02/MJ |
nilem mechanicznym |
10 |
3 |
0,08 |
nilem i rurącyrkulacyjną |
4-11 |
3-5 |
0,057-0,35 |
/niiiem pompą zewnętrzną |
2,5-5 |
4,5-8 |
0,4-0,5 |
ni nv y barbotażowy |
2,5 |
1 |
0,12 |
i. v|iiy air-lift |
3,5 |
3 |
0,24 |
i powierzchniowe |
1,2-1,6 |
2-3,7 |
0,4-0,5 |
/iiri/nne |
1,5 |
2,5 |
0,46 |
W hodowlach tlenowych istotną rolę odgrywają koszty napowietrzania, t ilu wiele interesujących konstrukcji bioreaktorów, dzięki którym uzyskuje i * I lywne napowietrzanie, mierzone szybkością absorpcji tlenu, przy niskich « "In li energetycznych. W tabeli 3.6 zestawiono uzyskiwane w poszczegól-r r, puch fermentorów szybkości absorpcji tlenu, wartości zużycia energii pulczynniki efektywności określające zużycie energii na jednostkę ab-• mego tlenu.
Mieszanie i napowietrzanie w bioreaktorach
• luwlach tlenowych istotne jest dostarczenie tlenu niezbędnego do wzrostu
......i .1 rojów i usunięcie powstającego dwutlenku węgla. W zależności od
n akcji bioreaktora wykorzystywane są różne systemy napowietrzania. Naj-• i i .losowane są aparaty z mieszadłem mechanicznym, w których powie-postaci pęcherzyków przepływa przez warstwę ciekłej pożywki.
Mieszanie gazu i cieczy wpływa na intensywność transportu tlenu i dwu-* i u u oda, jednocześnie zapewnia jednakowe warunki wzrostu w całej obję-/biornika. Mieszanie związane jest z zużyciem energii. W bioreaktorach idłem mechanicznym energia ta jest zużywana na obracanie mieszadła.
167