img220

Splot lędźwiowo-krzyżowy

Rys. 234. Czuciowe, segmentowe unerwienie skóry przedniej ściany klatki piersiowej i brzucha. Na ścianie tułowia zaznaczono obszary, do których może promieniować ból w przypadkach chorób narządów wewnętrznych (tzw. pola skórne Heada) (wg Sobotty)

Uev\N>j mtęta>jie\Mo\Ne

Gałęzie brzuszne nerwów piersiowych od pierwszego do jedenastego przebiegają w przestrzeniach międzyżebrowych jako nerwy międzyżebrowe (nn. intercostales). Jedynie ostatni, dwunasty nerw, biegnie poniżej ostatniego żebra i nosi nazwę nerwu podżebrowego (n. subcostalis).

Pierwszy i ostatni z tych nerwów są szczególnie cienkie, ponieważ ich włókna wchodzą w skład splotu ramien-nego i splotu lędźwiowego. Górne nerwy międzyżebrowe biegną początkowo po wewnętrznej powierzchni mięśni międzyżebrowych zewnętrznych, oddzielone od opłucnej powięzią śródpiersiową. Następnie wchodzą między mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne i zewnętrzne, a w przednim odcinku górne nerwy międzyżebrowe towarzyszą mięśniowi międzyżebrowemu wewnętrznemu.

Dolne nerwy, w liczbie sześciu, biegną początkowo podobnie jak górne, następnie wnikają między mięsień skośny wewnętrzny brzucha a mięsień poprzeczny brzucha i dochodzą do mięśnia prostego brzucha.

Gałęzie mięśniowe tych nerwów zaopatrują mięśnie głębokie klatki piersiowej i niektóre mięśnie grzbietu oraz mięśnie przednie i boczne brzucha.

Gałęzie skórne boczne przednie i gałęzie stawowe unerwiają skórę prawie całej przedniej i bocznej powierzchni tułowia, sutek, stawy żebrowo-kręgowe i żebra. Odgałęzienia opłucnowe i otrzewnowe zaopatrują opłucną ścienną i otrzewną ścienną.

Splot lędźwiowo-krzyżowy

Splot lędźwiowo-krzyżowy {plexus lumbosacralis) jest największym splotem ustroju. Powstaje z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych lędźwiowych, krzyżowych i nerwu guzicznego. W splocie tym wyróżnia się dwie części: górną, położoną obok kręgosłupa lędźwiowego - splot lędźwiowy, oraz dolną położoną w miednicy mniejszej - splot krzyżowy.

Splot lędźwiowy

Splot lędźwiowy {plexus lumbalis) powstaje z włókien gałęzi brzusznych czterech górnych nerwów lędźwiowych i częściowo ostatniego piersiowego. Jest położony między warstwą powierzchowną a głęboką mięśnia lędźwiowego większego i ma nerwy krótkie i długie. Gałęzie krótkie, czyli mięśniowe splotu, zaopatrują najbliższe mięśnie: czworoboczny lędźwi, lędźwiowy większy i mniejszy.

Gałęzie długie splotu lędźwiowego. Wśród sześciu gałęzi długich trzy tworzą grupę górną i unerwiają okolice dolne brzucha, dalsze trzy tworzą grupę dolną i kierują się do części kończyny dolnej wolnej.

Nerw biodrowo-podbrzuszny [n. iliohypogastricusj po odejściu od splotu biegnie w dół i w bok, przebija ścięgno mięśnia poprzecznego brzucha nad grzebieniem biodrowym i kieruje się między oboma mięśniami do pochwy mięśnia prostego brzucha. Oddaje wiele gałęzi mięśniowych i skórnych, które unerwiają mięśnie boczne i skórę w dolnej okolicy brzucha oraz skórę okolicy łonowej i bocznej okolicy biodra.

Nerwbiodrowo-pachwinowy (n. ilioinguinalis) po odejściu od splotu kieruje się między mięśnie boczne brzucha, podążając w okolicę pachwiny i tutaj oddaje gałęzie końcowe. Nerw ten zaopatruje ruchowo dolną okolicę mięśni bocznych brzucha, czuciowo dolny rejon otrzewnej ściennej, skórę wzgórka łonowego i moszny lub warg sromowych większych, skórę górnej części uda.

Nerw płciowo-udowy (n. genitofemoralis) zawiera głównie włókna czuciowe. Nerw ten po wyjściu ze splotu kieruje się skośnie w dół i do przodu w stronę więzadła pachwinowego, gdzie oddaje gałęzie końcowe. Gałąź płciowa zaopatruje mięsień dźwigacz jądra i błonę kurczliwą moszny oraz skórę najbliższej okolicy. Gałąź udowa unerwia skórę górnego odcinka przedniej powierzchni uda.

Nerw skórny boczny uda (n. cutaneus femoris lateralis) jest nerwem czuciowym. Po wyjściu spod bocznego brzegu mięśnia lędźwiowego większego biegnie w stronę kolca biodrowego przedniego, a po minięciu więzadła pachwinowego przechodzi na udo, dzieląc się na gałęzie końcowe. Unerwia skórę bocznej okolicy uda aż do stawu kolanowego.

Nerw udowy (n. femoralis) jest nerwem mieszanym i największym z tego splotu. Nerw biegnie w dół i do bo-

209