img254

W warunkach wysokiej temperatury i wilgotności jakie powstają w zamkniętych pomieszczeniach niedostatecznie wentylowanych (efekt szklarniowy) lub w czasie transportu następuje zmniejszenie się niedosytu fizjologicznego i utrata ostatniej drogi oddawania ciepła z organizmu jaką jest pocenie się i parowanie (ryc 9) Dochodzi wtedy do⁽ przegrzania (hypertermii) organizmu i jego negatywnych następstw Objawy pocenia i się są szczególnie widoczne po spędzeniu bydła do zamkniętych obór. po całoletnim jego pastwiskowamu. W tym czasie wentylacja < wietrzenie obór jest bardzo ważne dla wspomagania procesu aklimatyzaqi zwierząt oraz zachowania ich zdrowia i produkcyjności.

TTUIT; jwrirrmfłl. .

" V •//_</^,on •//./ " •    .    \

. ......y///////////, rrr.w..

.........u/łłttłnui' : : ” V

mn/nn/łi: nntntunn

////im %///// funtanr

Ryc 9. RozMad pocenia się ciała u bydła (Auer 1980)

I - pocenie poniżej przeciętnego tnniiiii - pocenie przeciętne GIHIUIl - pocenie powyżej przeciętnego i I - me miarowe

Możliwości adaptacyjne organizmu do wysokiej temperatury (25°C) i wilgotności (95%) wykorzystuje się w tuczu świń, w systemie chowu zwanym .tropik' Najlepsze efekty uzyskuje się jednak w tuczu do masy ciała 70 kg.

W okresie jesienno-zimowym i wiosennym występuje duża zmienność czynników mikroklimatycznych. Wtedy też powstają sytuacje gdy w pomieszczeniach występuje duża wilgotność przy obniżonej temperaturze. W tych warunkach występuje zbytnie ochładzanie organizmu a przez to obniżenie wydajności mlecznej i przyrostów masy ciała oraz wzrost spożycia paszy i spadek jej wykorzystania

U zwierząt młodych występują masowe zachorowania i upadki z powodu chorób układu oddechowego (odoskrzelowe zapalenie płuc) i przewodu pokarmowego (koli-bakteriozy). Niekorzystny układ czynników termiczno-wilgotnościowych zdecydowanie obniża odporność zwierząt młodych zarówno humoralną (spadek poziomu immunoglo-bulin) jak i komórkową (spada aktywność przeciwwirusowa i bakteryjna, szczególnie leukocytów obojętnochłonnych i makTifagów)

U tuczników stwierdza się wzrost ognisk zapalnych w płucach a u bydła nasilają się grzybice skóry.

Niska wilgotność pomieszczeń ogrzewanych dla tuczników (poniżej 40%) powoduje większy wzrost schorzeń układu oddechowego niż to ma miejsce w warunkach obniżonej temperatury i wysokiej wilgotności. Należy wtedy stosować profilaktycznie sztuczne nawilżanie powietrza

Niska wilgotność względna w czasie upałów jest również przyczyną nasilania się ' schorzeń układu oddechowego (ezozp) W tym przypadku wynika to z nadmiernego ochładzania na drodze parowania, szczególnie z górnych dróg oddechowych w czasie ich hyperwentylacji

Natomiast niższa wilgotność powietrza w okresie zimowym w pomieszczeniach otwar- i tych (do naturalnego chowu), w porównaniu do pomieszczeń zamkniętych, jest jedną z zalet tego systemu utrzymania, w którym podnosi się zdrowotność oczywiście kosztem zwiększonego pobrania pasz

4 f 3. Pomiary wilgotności

I 'umiary wilgotności bezwzględnej powietrza dokonuje się metodą psychrometryczną /.» pomocą psychrometru zwykłego Augusta lub najlepiej za pomocą psychrometru Mijtirijcyinego Assmanna

Wilgotność względną mierzy się bezpośrednio za pomocą higrometru włosowego lub i" /y rządów samopiszących higrografu lub termohigrografu dobowego lub tygodniowego

W *f>osób pośredni wilgotność względną oblicza się z pomiarów psychrometrycz-nyi n korzystając z podanego uprzednio wzoru lub gotowych tablic psychrometrycz-łiych psychrometru aspiracyjnego

Wielkość niedosytu fizjologicznego można odczytać z tablic niedosytu fizjologicznego 'i ymkiewicza zaadaptowanych przez Jankowskiego (1956) dla potrzeb zoohigieny.

temperaturę punktu rosy odczytujemy z tablic maksymalnej prężności pary wodnej I materiały do ćwiczeń psychrometry, higrometry higrografy, termohigrogra-ly In bitce maksymalnej prężności pary wodnej_: tablice psychrometryczne psychrome-iiu aspiracyjnego Assmanna, termohigrogramy

4 t 4 Pytania i zadania

I ' icharakteryzować wskaźniki higrometryczne.

/ Omówić wpływ wilgotności na organizm.

.1 Wykonać pomiary wilgotności psychrometrem Assmanna oraz obliczyć wilgotność l"-/względną i względną

4 ' .komentować przebieg temperatury i wilgotności względnej na podstawie zapisów termohigrografu.

4 H Ochładzanie

1’oięciem ochładzania, zwanym tez „siłą oziębiającą" (coolmg power), określa się •imię ciopła z jednostki powierzchni (W/m⁷ lub mW/cm²).

I nologicznego punktu widzenia ochładzanie wyraża utratę ciepła z żywego organizmu pod wpływem kompleksowego działania na organizm fizycznych czynników klima-!u. tj temperatury, wilgotności, ruchu powietrza promieniowania podczerwonego, promieniowania słonecznego i opadów atmosferycznych.

Wespół fizycznych czynników klimatu wpływających na oddawanie ciepła z organizmu nazywa się również, efektywną temperaturą otoczenia' (ambient efective temperaturę AET)

4.8.1. Pomiary ochładzania

Do pomiarów ochładzania w higienie zwierząt służy powszechnie używany przyrząd zwany katatermometrem oraz rzadziej używane frygorymetry i frygorygrafy

(h -błądzenie możemy również obliczać ze wzorów empirycznych, wykorzystując dane u/yskane z obserweji meteorologicznych.

Katatormometr jest to termometr alkoholowy o dużym zbiorniczku. Wskazuje on utratę ciepła (J) ze swej powierzchni w czasie spadku jego temperatury z 38" do 35°C (l/n / powierzchni o średniej temperaturze 36 5⁰C, odpowiadającej temperaturze ciała ludzkiego)

Każdy przyrząd jest cechowany a wartość cechy tzw faktor „F‘ (J/dm²) umieszczony jost na przyrządzie