img276 (7)

Przerobienie przykładów i zadań z zakresu objętego niniejszym podręcznikiem nie wymaga zaawansowanych studiów matematycznych, wystarczają na ogół wiadomości wyniesione ze szkoły średniej, a w niektórych przypadkach wymagana jest znajomość elementów algebry liniowej.

Książka składa się z ośmiu rozdziałów i obejmuje klasyczne problemy, dobrze znane z historii rozwoju tej dyscypliny. Rozdział pierwszy - najobszerniejszy - poświęcony jest budowie optymalizacyjnych modeli matematycznych

0    strukturze liniowej. Omówiono w nim zagadnienia wyboru asortymentu produkcji i procesu technologicznego oraz problemy diety (mieszanek). Przedstawiono dalej uniwersalną metodę rozwiązywania programów liniowych - algorytm simpleks oraz elementy analizy wrażliwości. Rozdział zamyka ukazanie modeli pozwalających łączyć dwa przeciwstawne kryteria w kryterium kompromisowe - programowanie ilorazowe. Rozdział drugi obejmuje grupę zagadnień transportowych oraz problemy przydziału. Kolejny rozdział - trzeci przedstawia modele sytuacji konfliktowych - gry. Zaprezentowano w nim gry dwuosobowe o sumie zero oraz gry z naturą. W rozdziale czwartym (nowo wprowadzonym) ukazano zastosowania teorii kolejek. Opisano tu jedno-

1    wielokanałowe systemy obsługi masowej, wskazując jednocześnie na informacje interesujące menedżera możliwe do uzyskania. Rozdział piąty został w całości poświęcony budowie i metodom rozwiązywania modeli sieciowych (CPM, PERT, GERT). W rozdziale szóstym przedstawiono pewną klasę modeli nieliniowych, omawiając jednocześnie metody ich rozwiązywania. Elementy programowania dynamicznego są treścią kolejnego rozdziału. Rozdział ostatni - ósmy - zawiera zadania różne, nawiązujące tematycznie do treści wszystkich rozdziałów poprzedzających. Po ostatnim rozdziale zamieszczono zwięzłe odpowiedzi do wszystkich zadań, jednak bez przedstawiania sposobów ich rozwiązywania. Następnie zaprezentowano uwagi bibliograficzne, odsyłając czytelnika do konkretnych pozycji literatury przedmiotu, w których może pogłębić swoją wiedzę z zakresu wybranego zagadnienia. Całość kończy wykaz pozycji bibliograficznych, umożliwiający zainteresowanym dalsze samodzielne studia przedmiotu.

Autorzy kierują szczególnie serdeczne słowa do Recenzentów. Dziękując Profesorom Zdzisławowi Cięciwie oraz Edmundowi Ignasiakowi, mamy świadomość, że Ich uwagi pozwoliły ulepszyć pierwotną wersję, przyczyniając się do powstania podręcznika w obecnym kształcie.

Karol Kukula

Kraków, 20 grudnia 1995 r.

Słowo wstępne

Głównym celem, jaki postawił przed sobą zespół autorski, jest zapoznanie studiujących z różnorodnymi możliwościami wykorzystania metod związanych z podejmowaniem optymalnych decyzji. Realizacja tak postawionego celu polega na zademonstrowaniu wielu typowych sytuacji decyzyjnych (z reguły w ograniczonej skali), których rozwiązanie pokazano na 32 przykładach. Każdy problem decyzyjny, po krótkim wprowadzeniu, jest ilustrowany przykładami, po przykładach następują zadania. Rozwiązanie przykładów metodą objaśniania kolejnych etapów ma za zadanie ułatwić samodzielne studia w zakresie badań operacyjnych. Studiujący, chcąc osiągnąć wyższy stopień umiejętności, powinien podjąć trud rozwiązywania zadań zamieszczonych po przykładach. Przy końcu podręcznika podano odpowiedzi do zadań, będące kolejną pomocą w procesie przyswajania materiału. Zakłada się, że studiowanie pozycji obejmujących teoretyczne podstawy metod stosowanych w podręczniku musi poprzedzać jego lekturę. Przykłady, zadania, tablice i rysunki posiadają numerację ciągłą niezależną od numeracji rozdziałów i podrozdziałów. Książka ta przeznaczona jest dla studentów wszystkich kierunków studiów oprócz towaroznawstwa.

Częste używanie nazwy „badania operacyjne” nie uzasadnia w pełni twierdzenia, że metody i procedury tu stosowane - nawet te najbardziej elementarne - są powszechnie znane. Zatem każdej próbie ich popularyzacji powinna towarzyszyć przychylna atmosfera. Podręczniki, będące zbiorami zadań, czy to z zakresu algebry, geometrii analitycznej, statystyki czy też badań operacyjnych mają za zadanie przede wszystkim usprawnić proces nauczania przedmiotu. Stwarzają tym samym lepsze warunki zarówno studiującym jak i nauczającym.

Poddając życzliwej ocenie Czytelników niniejszy zbiór przykładów i zadań z zakresu badań operacyjnych, żywimy nadzieję, że przedłożona książka przyczyni się do podniesienia efektów studiowania tej przecież niełatwej dyscypliny. Nie oznacza to jednak, że pracę nad zbiorem zadań uważamy za w pełni ukończoną. Tylko bowiem ciągły proces weryfikacji i uzupełnień

9