IMG48 (2)

10. Konstrukcje ioięźby w przestrzeni szczytowej (oprać, autora) A. toiązar pełny szczytowy; B. wiązar pćlpelny szczytowy; C. szczegół wieszaka i jego połączenia; D. aksonometria ramy wraz z ioiązarami szczytowymi

występują już w końcu XV w.* Na ziemiach Polski deski tarte (zwane wtedy tarcicą) spotykamy w drewnianych kościołach już w XV i XVI w., krawędziaki tarte sporadycznie od XVII w.**

Powszechność obróbki ręcznej, poza tradycją, podyktowana była względami techniczno-ekonomicznymi. Łatwiej i taniej było cieśli ociosać drewno okrągłe na prostokątne, niż wieźć je do tartaku i tam poddać przetarciu. Opłacało się to dopiero dla desek. Traki związane były zazwyczaj z młynami ze względu na siłę napędową, a młynarze byli także traczami i zwykle zajmowali się dodatkowo obróbką drewna. Do obciosywania krawędziaków z okrąglaków

służył topór o szerokim ostrzu odchylony: w lewo lub w prawo.⁴* Taki topór umoć wiał bardzo dokładną obróbkę powierzchni' Cieśla układał drewno na niskich koziołku! i stojąc z boku obciosywał je. Przy takif; obróbce najprościej można było otrzyn* przekrój zbliżony do kwadratu, gdyż wtedy z każdego boku ścinano minimalną itó materiału. W niektórych dawnych ko* strukcjach można spotkać obciosane kro* dziaki przetarte piłą ręczną na pół lub a cztery części.⁴* Nazywano je dawniej odpowiednio „półdrzewem" lub „krzyżów?* drzewem”.⁴* W konstrukcji dachu ratus* tak przetarte elementy nie występowały Na podstawie tych rozważań możemy w

bie wyjaśnić używania prj dra tu. Takief bie z wyją elementy m a więc dość gi

Stąd zapewj Wymiary posi stawia nam T to dowiadujer dachu (bez oł 440 m* drewn ca.

Należy Pódl riału potraf 10 odwiązać i__,

Stan drewiH trakcie rozbić część krokwi il kach wykazywl I bryra stanie z i jętki oraz pła I ty, które zasall statycznej więil wały się niektó ki. Te ostatnie I

Bardzo dużąI liny słupów na miejsce krokwi

5. Obserwują¹ strukcje ciesieh

Kg