IMG92 (8)

282

-    w czasie trzebieży (przed I kwietnia),

-    w czerwcu (przed okresem aktywności letniej).

-    w październiku (przy pracach sanitarnych).

Jodły zasiedlone przez smolika rozpoznaje się po krótkim i wątłym, rzadkim tiiglcmn korony, po osypującym się brunatnym igliwiu, czasem po suchoczubach Dodatkową wskazówką są strugi żywicy na pniu i odbita przez dzięcioły kora. Drzewa takie należy ściąć, korę i wierzchołki spalić. W przypadku kiedy kolebki poczwarkowe są w drewnie. l» powierzchnię dłużyc należy szczotkować drucianymi lub brzozowymi miotłami, względnie opryskać insektycydami.

Pułapki przeciwko jodłowcowi krzywozębnemu wykłada się w jednej lub dwóch seriach, w zależności od liczebności szkodnika. Na pułapki przeznacza się zdrowe jodły wykładane wraz. z. koroną. Serię pierwszą wykłada się od marca do 15 kwietnia w miejscach nasłonecznionych, lam gdzie jodłowicc występował w roku ubiegłym, ich sąsiedztwie ora/ wszędzie lam, gdzie istnieje potencjalne zagrożenie lasu przez tego szkodnika. Nie jest celowe wykładanie pułapek w drzewostanach zwartych i zdrowych nie osłabionych. Pułapki są wykładane grupowo, po 2-5 sztuki, przy czym w lukach i plażowinach o powierzchni do 2 ha wykłada się jedną grupę pułapek, do 4 ha 2 grupy itd.. na obrzeżach odsłoniętych ścian drzewostanu na każde 200 mb ściany jedną grupę. Jeśli jodłowicc występuje bardzo licznie, liczbę grup pułapek należy dwukrotnie zwiększyć. Na pułapki wykorzystane są świeże złomy, drzewa z wadami technicznymi, o grubej korze i zielonej koronie.

Pułapki I serii koruje się w czerwcu. Począwszy od połowy kwietnia, wybrane pułapki winny być kontrolowane co kilka dni. później co drugi dzień. Celem kontroli jest wybór terminu poszukiwania drzew docinkowych, ustalenie terminu korowania pułapek i dr/ca docinkowych (koniecznie przed wgryzieniem się larw do drewna!), jak również uzyskanie danych o liczebności jodłowców dla podjęcia decyzji o wyłożeniu pułapek II serii. Drugą serię pułapek wykłada się w czerwcu, w miejscach o przejściowym nasłonecznieniu, a grapy kontrolnych pułapek obserwuje się co drugi dzień. Pułapki II serii koruje się w drugiej połowic sierpnia, zanim larwy wgryzą się w drewno. Pułapki, a także drzewa docinkowe, należy korować na biało. W przypadku niemożności obserwowania lub spóźnionego jego terminu pułapki należy opryskać insektycydami. Gdy na pułapkach pojawią się brunatne docinki, rozpocząć należy wyszukiwanie i wyznaczanie drzew docinkowych. U drzew tych juz w czerwcu zaznacza się słabe odbarwienie korony. Na nizinach przypada to na początek czerwca i drugą połowę lipca (po II rójce), w górach trwa praktycznie przez, cały sezon wegetacyjny, gdyż z uwagi na zróżnicowanie mikroklimatu poszczególnych drzewostanów jodłowicc roi się i wgryza w drewno w różnym czasie. Drzewa docinkowe wyszukuje się w miejscach szczególnie narażonych na występowanie jodłowca i postępuje z. nnni jak w przypadku drzew docinkowych atakowanych przez kornika drukarzu lub cetyńca większego.

Pułapki przeciwko smolikowi jodłowcowi wykłada się od połowy kwietnia do połowy ma|a. wykorzystując do lego celu drzewa o zielonej koronie z gałęziami, w wieku 40-80 lat Pułapki wykłada się w miejscach o przejściowym nasłonecznieniu i nacina siekierą korę celem spowodowania wycieku żywicy i stworzenia dogodnych miejsc dla składania jaj przez smolika Pułapki obserwuje się odsłaniając fragmenty kory i sprawdzając rozwój larw Koruje się je już od końca czerwca, przez lipiec, a jeśli zostały zasiedlone przez jodłowca krzy wozębnego - to odpowiednio wcześniej.

87.6.3. Mszyce

Mszyce, a zwłaszcza obiałka pędowa (= kaukaska!, mogą być zwalczane w szczególnie cennych drzewostanach bądź w zadrzcwicniach parkowych. Skuteczne są insektycydy fosforoorganiczne o działaniu wgłębnym.

8.8. Szkodliwe owady w drzewostanach, plantacjach i uprawach modrzewiowych

8.8.1. Charakterystyka szkód wyrządzanych przez fitofagi modrzewia

Modrzew na terenie Polski nie tworzy w zasadzie litych drzewostanów. Występując lako gatunek domieszkowy, szczególnie na wyżynach środkowej Polski i w niższych położeniach górskich, nie stwarza tak poważnych problemów jego ochrony przed szkodliwymi owadami jak gatunki lasotwórcze: sosna, świerk lub jodła. Modrzew charakteryzuje się tez większą odpornością na żer foliofagów z lej przyczyny, że zmieniając co roku igły, łatwo regeneruje następstwa dcfoliacji. Dobre perspektywy plantacyjnej uprawy modrzewia jako gatunku szybko rosnącego i zwiększanie jego udziału w drzewostanach mieszanych mogą jednak tę sytuację zmienić, zwłaszcza że na modrzewiu występuje bardzo liczny zastęp owadów roślinożernych.

Szkodnikami siewek modrzewia są te same gatunki owadów, które atakują s/kolki sosnowe.

W uprawach modrzewiowych najgroźniejszym szkodnikiem jest ży w iczancc/ka nio-drzewiówka, a także krobik modrzcwiowicc. Ostatni z wymienionych owadów atakuje także modrzewie starsze dowolnego wieku i jest najhardziej rozpowszechnionym folioiagiem omawianego gatunku drzewa. Do innych, typowych foliofagów modrzewia należą zawisl-nicc - Wcsmacla. Erichsona i modrzewiowa: plędos/c - Platycampus prituruln l ep i P. ovalus Zadd.. przewężyk modrzcwiowicc w okolicach górskich ipor. Entomolog:.: c-naT. I. rys. 8.195-8 i rys. 8.25). Nic jest jeszcze wiadomo, czy najgroźniejszy: śiot.ig dr/.cwia występujący w Europie - wskażnica modrzewianeczka - pojawi się w Polwc nko forma atakująca modrzewie. Jak dotąd, w Sudetach żeruje jej forma świerkowa por str 256). W Sudetach leż może występować osnujka modrzewiowa - Cephulu.. .■    . k

ale nic była ona dotąd notowana tam jako szkodnik. Do dalszych pierwotnych >/k.\:- :s modrzewia należy kosmaezka modrzewiowa Dasyneura laricis Lw . niszcząca pa, .'ki licinck modr/ewiowiec Argyresthia laevigalella H.S.. żerujący n.i pęJach modrzew i.i \ -8,215. 8.216). Na igłach modrzewia, na przełomie maja i czerwca, niekiedy m.i-owo ■ stępują przykryte białym, watowatym nalotem woskowym mszyce, po icJnci na :!e    :

żące do dwóch gatunków: smrekuna trzopka Adelges laricis Vall i smrekuna don, Sacchiphantes viridis Ratz. Są to formy dwudomowc przechodzące ru/woi na ,w -. i modrzewiu. Krobik modrzcwiowicc i wspomniane mszyce są tez najc/ęwiei mc,; • cymi szkodnikami modrzewi rosnących w parkach i zielem przydomowei / innych m, \, związanych z modrzewiem należy wymienić spad/iodujnc mtodownice Cw.f.

Bóm. i C. laricis Walk., z których pierwsza zasiedla I -2-lctmc pędy a dmea |\.n ; s