IMG 10 (6)

chni i usłała się pierśnicowe pole przekroju łączne. Wielkość powierzchni próbt¹ powinna być taka. aby liczba pomierzonych drzew nie była mniejsza od 25. co u, stanie wyjaśnione w dalszej części książki.

Przejdźmy teraz do oceny dokładności określania pierśnicowcgo pola przekrój drzewostanu za pomocą powierzchni próbnych¹. Podzielmy drzewostan na dzułl: o wielkości a. przy czym każda z tych działek może stanowić powierzchnię próbni Określmy pierśmcowe pole przekroju każdej działki i następnie ustalmy współczynnik zmienności pól przekroju dla działek o obszarze a (W_a). Współczynnik ten jest jednocześnie błędem średnim picrśnicowego pola przekroju drzewostanu określonego na podstawie powierzchni próbnej o wielkości a (p_a). przy założeniu, żc powierzchnię tę będzie się losowało spośród wszystkich założonych w drzewostanie.

Znając współczynnik zmienności dla powierzchni próbnej o wielkości a, można określić błąd pola przekroju dla S powierzchni próbnych o wielkości a (p_sJ, gdzie S= 1.2.3...

K

^p^ls

stąd:

lub.

^w. = '^P_ll = '/3p₁.= ... = ₁|Sp_s,

V¹ spółczynmk zmienności picrśnicowego pola przekroju dla działek o wielkości a będzie przybierał różne wielkości dla drzewostanów różniących się wiekiem. Mcdhskiem lub innymi cechami. Dla drzewostanów tego samego siedliska współczynnik ten będzie tym większy , im starszy będzie drzewostan. Dla drzewostanów tego samego wieku współczynnik W_a będzie tym większy, im lepsze będzie siedli-k jto-Aaą przyczyną tych różnic będzie różna liczba drzew na działkach o tym irr.ym obszarze Liczba drzew będzie tym mniejsza, im starszy będzie wiek drzc-*' stanu, a w drzewostanach tego samego wieku tym mniejsza, im lepsze będzie siedlisko Aby wyeliminować wpływ liczby drzew na kształtowanie się współczynnika zmienności pomnożymy ten współczynnik przez pierwiastek ze średniej liczby drzew na działkach o obszarze a, założonych w drzewostanie (n„):

^w. ¹    p_u ¹ -/3^    x >/&£ _Psa

Ci*4ć W. Ponur drzewostanu 99

Zauważmy, zc iloczyn Sn_a jest równy średniej liczbie drzew na działce o łącznej wielkości SJin_&). Stąd:

^ W_a = ^ _P2a = 'fcZp,', = ...* Jn^Psa

oznaczmy:

^wc = ^Psa    (3.18)

Wyrażenie W_G nazwiemy jednostkowym współczynnikiem zmienności picrśnicowego pola przekroju drzewostanu. Wyraża on zmienność pierśnicowego pola przekroju dla działki przeliczonej na taką wielkość, na której średnio będzie się mieściło jedno drzewo.

Załóżmy, ze wyrażenie jest średnią liczbą drzew (n_G) znajdujących się na działce o dowolnej wielkości, natomiast wyrażenie p_Ł jest błędem picrśnicowego pola przekroju drzewostanu dla działki o dowolnej wielkości (p). Otrzymamy stąd

^WG = ^ Pc

Zauważmy, że wzór (3.19) dotyczy jednej łącznej powierzchni próbnej, a został on wyprowadzony ze wzoru (3.18), który dotyczy n powierzchni próbnych o obszarze a. Wzór (3.19) można będzie uznać za poprawny wówczas, kiedy:

w_G = ^w_a = ^w_2a=^w_ya = ... = ^w_Sa

gdzie są współczynnikami zmienności pola przekroju dla działek o wielkości a. 2a: 3a; Sa.

Celem sprawdzenia przyjętego założenia przeprowadzono odpowiednie badania w drzewostanach sosnowych. Każdy z drzewostanów podzielono na działki o w ielkości a. np 0.01 ha. obliczono współczynnik zmienności pierśnicowego pola przekroju. a następnie zgodnie zc wzorem (3.18) wyznaczono jednostkowe współczynniki zmienności. Dalej drzewostan dzielono na działki w iększe, o wielkości 2o. ia. itd. i obliczano (c same charakterystyki Dla każdego drzewostanu sporządzono wykres przedstawiający zależność jednostkowego współczynnika zmienności od średniej liczby drzew na działce, z której ten współczynnik został określony Schemat tej zależności przedstawia rysunek 29.

Ze wzrostem liczby drzew na powierzchni próbnej jednostkowy współczynnik zmienności początkowo maleje, po czym w niektórych drzewostanach kształtuje się na takim samym poziomic lub po uzyskaniu minimum rośnie Tempo tego wzrostu w niektórych drzewostanach jest wolne, a w niektórych bardzo szybkie

Początkowy spadek jednostkowego współczynnika zmienności wywołany jest mikrozró/nicowaniem picrśnicowego pola przekroju drzew ostanu Miknurótnice

1

   (1951). 'Zabici¹. (I9M). Meuncr, W .tkow¹.