IMG 04 (5)

86

na również tak utworzyć, aby miały one jednakowa liczbę drzew lub jednakowe pierśnicowc pole przekroju. Ponieważ dokładność, z jaką określa się miąższość drzewostanu, nie zależy od tego. czy będą stosowane stopnic pierśnic czy klasy pierśnic. dlatego mc będziemy zajmowali się problemami tworzenia klas i docho-dzema do miąższości drzewostanu tą drogą.

Miąższość drzewostanu można także określić wzorem:

V=G H F    (3.2)

gdzie:

C - picrśmcowa powierzchnia przekroju drzew ostanu,

H - średnia wysokość drzewostanu,

F - picrśmcowa liczba kształtu drzewostanu.

Zgodnie ze wzorem (3.2) do miąższości drzewostanu nic dochodzi się przez sumowanie miąższości stopni pierśnic, tylko przez użycie w obliczeniach średnich wartości elementów miąższości drzewostanu. Poznajmy więc sposoby określania elementów miąższości zarówno dla stopni pierśnic. jak i dla drzewostanu, a także poznajmy dokładność, z jaką poszczególne elementy miąższości można określić. Pozwoli to na ustalenie dokładności różnych sposobów określania miąższości drzewostanu oraz na przeprowadzenie analizy przyczyn błędów.

łl. Określanie elementów miąższości    ____

A. Pomiar pierśnic

Pomiar pierśnic polega na zaliczeniu każdego drzewa w drzewostanie do odpowiedniego stopnia grubości Końcowym rezultatem pomiaru jest liczba drzew po-'zczcgólnych stopni pierśnic oraz ogólna liczba drzew drzewostanu. Zakres pomiaru drzew najcieńszych jest zwykle ograniczony. Pomiarowi podlegają bowiem na ogól drzewa o pterśmcy większej od 7 cm. co jest granicą drobnicy i gmbizny strzały, lub drzewa o pierśmcy większej od 14 cm. co jest granicą drewna użytkowego cienkiego t drewna użytkowego grubego

Picrśnicę drzew mierzy się na wysokości l .3 m od ziemi, licząc od najwyższego poziomu gninru przy drzewie Do celów badawczych wysokość pomiaru ustala się za pomocą miarki długości 1.3 m. Do celów praktyki wysokość pomiaru ustala się w przybliżeniu, za pomocą znaku na ubraniu mierzącego (znak zrobiony kredą lub szczegół ubrania)

Poznajmy teraz niektóre sposoby pomiaru pierśnic.

Pomiar każdego drzewa w dwóch kierunkach W sposobie tym kaz.de drzewo mierzy się w dwóch prostopadłych do siebie kierunkach (na krzyż). /. otrz_yma.

nych wyników oblicza się wartość średnią dla drzewa, którą następnie zalicza się do odpowiedniego stopnia grubości.

W przedstawionym sposobie pomiaru istnieje niebezpieczeństwo popełnienia błędów przy określaniu średniej pierśnicy drzewa. Dlatego lepszy jest sposób polegający na zaliczeniu do odpowiednich stopni grubości każdego wyniku pomiaru. Po skończonym pomiarze ustala się w każdym stopniu liczbę równą połowie liczby wyników pomiaru.

Pomiar pierśnic na krzyż jest zwykle stosowany w badaniach naukowych.

Pomiar każdego drzewa w jednym kierunku. Najczęściej stosowany jest sposób polegający na stałej zmianie kierunku pomiaru. Kierunek pomiaru będzie zwykle prostopadły do kierunku podejścia mierzącego pierśnice do drzewa. Przy dużych spadkach terenu podchodzi się do drzewa w zasadzie wzdłuż warstwie, a więc nie ma warunków do stałej zmiany kierunków pomiaru. W takim wypadku godny polecenia jest sposób pomiaru pierśnic pasami. Polega on na tym. że na jednym pasie mierzy się pierśnicę w jednym stałym kierunku, na następnym zaś. także w jednym stałym kierunku, prostopadłym do poprzedniego. Szerokość pasów wyznacza się w drzewostanie w sposób przybliżony.

Pomiar pierśnic przeprowadza się w odpowiednim odstopniowaniu Szerokość odstopniowania zależy od: I) przyjętej dokładności - im wymagana dokładność będzie większa, tym szerokość odstopniowania powinna być mniejsza. 2) liczby mierzonych drzew - im większa liczba mierzonych drzew, tym szerokość odstopniowania może być większa. 3) grubości mierzonych drzew - im większa grubość mierzonych drzew, tym szerokość odstopniowania może być większa. W praktyce przy pomiarze drzewostanów młodych klas w ieku stosuje się odstopniowanic l- lub 2-cen-tymetrowe. a w drzewostanach starszych klas wieku zwykle 4-centymetrowc

Do pomiaru pierśnic należy stosować średnicomierzc z podziałem przystosowanym do przyjętych stopni pierśnic. Przy braku takich średnicomierzy należy przed pomiarem zaznaczyć na listwie farbą lub kredą granice stopni pierśnic. Mierzący śrcdnicomierzem podaje wyniki zaokrąglone do wartości środkowej stopnia grubości. Na przykład: przy 2-ccntymetrowym odstopniowaniu z parzystymi środkami stopni wszystkie drzewa o grubości od 19 do 21 cm zalicza się do stopnia o wartości środkowej 20; drzewa o grubości od 21 do 23 cm - do stopnia o wartości środkowej 22 ud. W przypadku wystąpienia drzew o pierśnicach granicznych, należy je zali czać na przemian do stopnia niższego i wyższego. Wyniki pomiaru zapisuje się bądź za pomocą kresek piątkami (-łffł-). bądź za pomocą kropek i kresek dziesiątkami

<ta>-

Pomiar pierśnic wykonuje najczęściej zespół składający się z 3 o>ob Jedna o«' ba znaczy drzewa, np kredą, i utrzy muje kierunek pomiaru, druga osoba mierzy pierśnicę oznaczonego drzewa, podając gatunek i wartość środkową stopnia grubo-, ści. do którego należy zaliczyć zmierzone drzewo, trzecia osobj zapisuje wyniki po imam. W praktyce częściej stosowany jesi pomiar piersnw w zespole ' osobowym