IMG 27

triwiMf czynność układów organizmu człowieka. Realizacja lego osiaimcgo cełu zwykłe nie odbywa się na oddziałach zabiegowych, ale raczej zachowawczych, a najczęściej we współpracy z lekarzem pierwszego kontaktu.

Przed rozpoczęciem rehabilitacji choremu należy przedstawić jej cele i zadania, zwracając szczególną uwagę na jej profilaktyczny charakter. Jest to o tyle walne, ie zapobieganie powikłaniom u chorych na oddziałach zabiegowych nie zawsze jest przez nich doceniane. Dotyczy to zresztą całego aspektu profilaktycznego rehabilitacji, bez którego nie istnieje nowoczesna medycyna, rehabilitacja czy fizjoterapia. Czasami jednak trudno zrozumieć choremu, dlaczego musi wykonywać jakiej czynności, czy poddawać się określonym zabiegom, mimo le nic mu nie dolega. Znaczenie rehabilitacji jest doceniane dopiero wtedy, gdy usuwa występujące zaburzenia lub wady. Stąd pewna trudność realizacji tych jej zadań, które wiążą się z zapobieganiem powikłaniom i upośledzeniu czynności wynikającym z choroby czy metod jej leczenia. Wiąże się to też z uświadomieniem choremu istoty czekającej go operacji.

W tym okresie należy także zapoznać się ze stanem chorego:

•    chorobą zasadniczą oraz chorobami współistniejącymi;

•    oceną zdjęcia klatki piersiowej;

•    czynnością układu oddechowego:

•    wydolnością układów krążenia i oddechowego;

•    ruchomością w stawach obręczy barkowej i kręgosłupa;

•    postawą t budową ciała chorego;

•    silą mięśni oddechowych oraz kończyn dolnych.

Należy również zapoznać się z zakresem planowanej operacji oraz ryzykiem wystąpienia zaburzeń czynności układu krążeniowo-oddechowego.

Po ustajeniu wskazań i przeciwwskazań do rehabilitacji w okresie przed-operacyjnym prowadzi się:

•    naukę ćwiczeń stosowanych po operacji;

•    ćwiczenia ogólnie usprawniające;

•    ćwiczenia kondycyjne;

•    ćwiczenia normalizujące zaburzoną czynność układów.

Nauka ćwiczeń stosowanych po operacji obejmuje:

•    ćwiczenia oddechowe:

•    ćwiczenia skutecznego kaszlu; m ćwiczenia przeciw zakrzepowe.

« ćwiczenia samoobsługi, ułatwiające choremu zmianę pozycji oraz wykopywane .prostych czynności codziennych po operacji.

Bardzo walnym elementem w przygotowaniu chorego do operacji jcu po wadzenie przez niego higienicznego trybu życia oraz psychoterapia. Dotyczy to zwłaszcza zaprzestania palenia papierosów oraz wyeliminowanie czynn ków, które zwiększają sues związany z pobytem w szpitalu, chorobą oraz przewidywaną operacją Uwala się, że co najmniej 2 tygodnie, a najlepiej miesiąc przed planowaną operacją nałogowy palacz powinien zaprzestać palenia papierosów. Od lego zależy przywrócenie pracy nabłonka migawkowej -oczyszczającego oskrzela z wydzieliny. Oczywiście pacjenta należy zachęca: do całkou itego zerwania z tym nałogiem, tym bardziej ze palenie tytoniu jest poważnym czynnikiem ryzyka rozwoju wielu chorób. Jeżeli jest to możliwe, należy stworzyć choremu warunki zmniejszające stres zw iązany z chorobą i jej leczeniem oraz oderwaniem od życia rodzinnego, społecznego i zawodowego Oczywiście należy to przede wszystkim do kompetencji psychologa klinicznego, który obecnie jest w szpitalu rzadkością, i dlatego każdy członek zespołu leczącego w pewnym zakresie powinien wprowadzać do swego działania elementy psychoterapii. Jest to bardzo istotne, gdyż bez współpracy chorego, opartej na zaufaniu i pełnym zrozumieniu, realizacja rehabilitacji jest bardzo utrudniona, jeżeli w ogóle możliwa, a wyniki są znacznie gorsze.

1.4. Rehabilitacja w okresie pooperacyjnym

Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej

1.4.1. Rehabilitacja wczesna

Cele rehabilitacji w tym okresie to:

•    zapobieganie płucnym powikłaniom;

•    zapobieganie zakrzepicy żył głębokich;

•    przywracanie sprawności chorego umożliwiającej mu jak największą samodzielność;

•    usuwanie czynnościowych i organicznych następstw operacji.

Realizację tych celów rozpoczyna się już w pierwszej dobie po operacji i kontynuuje, aż do wypisania chorego ze szpitala. Następnie prowadzi się rehabilitację obejmującą etap ambulatoryjny, a jeżeli istnieją wskazania - taka sanatoryjny.

Obecnie oddziały chirurgiczne są oddziałami krótkoterminowymi i rehabilitacja prowadzona jest głównie na oddziałach zachowawczych idługoter.*::n.-wych) lub w ośrodkach rehabilitacyjnych.