IMG44 (3)

chcitf r¹ Whilf sujf po stronic studentów i włąr /a się w pro test antywojenny i ruch obrony praw człowieka. Po blach pcmtf_% Ac to właśnie wtedy nabrał pewności, ii hiftoria nic pomaita nam srosumieć sytuacji dnia dzisiejszego. Rok 1968 przyniósł „od< /arowa i tir . Wielu badaesy wspomina, że to wbinic wówczas /.wrócili się ku innym ujęciom historii, bo wiem dotychczasowe nie dawały zadowalającej od powiedli, jak historia się staje i jak można zmienić jej bieg. Rówieśnik White’a,Jacques Lc Goli, przytacza hasło, które oddaje klimat tamtych czasów: „Piszmy o historii, ponieważ nasza próba jej tworzenia zakończyła się niepowodzeniem.¹¹ White utwierdził się wtedy w przekonaniu, że znacznie łatwiej pisać o historii, niż ją tworzyć. Historia stała się dla niego straszą^{1 2} cą świat nowożytny zjawą. Po latach powie: „Historia jest praktyką rządzoną fantazmatycznym stosunkiem do przeszłości I i dlatego ma więcej wspólnego z etyką niż z epistemologią.”⁶

W 1971 roku, pisząc w artykule „On ihc Naturę and Role ofNarrative in Historiography”o zajmujących centralne miejsce w analizach tcoretyczno-historycznych badaniach nad narracją, William H. Dray po raz pierwszy użył określenia „nar-ratywizm”. „Narratywiści” - twierdził, to ci filozofowie historii, którzy podkreślają kluczową rolę narracji w historii. Zaliczył do nich Mortona White’a, W. B. Gal lic i Arthura C. Danto.⁷ Haydena White’a w tym gronie nie było, gdyż jego

1

*    W latach 1958-68 Hayden White był związany z Unńrrsity of Rochester gdzie z adiunkta szybko awansowa! na stanowisko dyrektora Instytutu Historii (1962-64), a w roku 1964 został profesorem tego Uniwersytetu. Prowadził tam wykłady o historii cywilizacji zachodniej, historii średniowiecza, historii renesansu, o reformacji i o europejskiej historii intelektualnej.

2

   Notatki z wystąpienia Haydena White ‘a sporządzone podczas dyskusji panelowej „Konsiruktwismus und Geschichtc² na konferencji „Ways of Worid-making. The Reaiity of ConstmctAism U². Heidelberg, Niemcy; 1 maja 1998 foku.

⁷ Zob. W. H. Dray; „On the Naturę and Role of NarratWc in Historiogra-ph>' //t^«W7Wr. vol 10, nr 2,1971, ss. 153-171.