IMG(00 (3)

kredytu była (jest dla osób zachowujących nabyte uprawnienia) hipoteka lub inna prawnie przysługująca bankowi forma. Wobec braku pomocy państwa dla programu realizowanego w ramach kas mieszkaniowych, rekrutacja nowych osób chcących z niego skorzystać została praktycznie zawieszona.

Podobna formę kredytu kontraktowego miał kredyt mieszkaniowy o stałym oprocentowaniu, potocznie nazywany kredytem Pola. wprowadzony ustawą z dnia 5 grudnia 2002 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej w ramach rządowego programu polityki mieszkaniowej. Ten w założeniu ogólnodostępny i niskooprocentowany kredyt miał być odpowiedzią rządu na zły stan budownictwa mieszkaniowego i potrzebę zwiększenia dostępności kredytu mieszkaniowego dla obywateli. Wysokość stałej stopy procentowej, według której kredytobiorca miał spłacać odsetki, wynosiła 6J% w skali rocznej, bez względu na wysokość stóp procentowych na rynku. Jeśli utrzyma się malejąca tendencja zmian oprocentowania, możliwe będzie obniżenie stałej stopy do poziomu 6% dla nowo zawieranych umów, Różnicę między rynkową a gwarantowaną dla kredytobiorców przez rząd stopą procentową miał dopłacać bankom budżet państwa za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego. Wobec braku środków w budżecie państwa na realizację lego programu, nie jest on w praktyce realizowany. Można sobie wyobrazić, że podobne programy będą jednak podejmowane także w przyszłości.

Rodzaje udzielonych kredytów oraz ich warunki są ustalane w regulaminach wewnętrznych banków i jeżeli w umowie kredytowej strony nie ustalą inaczej, to wiążące stają się zapisy regulaminu.

12.5. Formy zabezpieczenia kredytu

Bank. decydując się na udzielenie kredytu, zawsze ocenia ryzyko niezwróce-nia środków postawionych do dyspozycji kredytobiorcy. Szczególnie przy inwestycjach budowlanych należy mieć na uwadze czas realizacji inwestycji oraz okres prognozowanych przychodów. Ryzyko niezwrócenia środków obejmuje zdarzenia, jakie mogą dotyczyć kredytobiorcy, jak też realizowanych obiektów. Wszystkie okoliczności, jakie mogą zaistnieć, bank stara się uwzględnić przy podejmowaniu decyzji.

Przedmiotem analizy będą bez wątpienia:

•    sytuacja finansowa kredytobiorcy połączona z analizą prognozy ewentualnych zdarzeń w przyszłości,

•    reputacja finansowa kredytobiorcy: bank skorzysta z dostępnych informacji gromadzonych przez związki banków oraz rejestry dłużników, informacje przedłożone przez kredytobiorcę przedstawione w związku z wnioskiem o udzielenie kredytu.

Nowel bardzo szczegółowa i wszechstronna analiza nie eliminuje ryzyka niezwrócenia przez kredytobiorcę otrzymanych od banku środków. Stąd. banki podejmują wszelkie prawem dozwolone formy zabezpieczenia się przed taką ewentualnością. Do powszechnie stosowanych form zabezpieczenia kredytu można zaliczyć:

•    rzeczowe: hipoteka, zastaw, przewłaszczenie na zabezpieczenie, blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym, kaucja;

•    osobiste: cesja wierzytelności (przelew), weksel własny (m blanco) oraz weksel własny poręczony, poręczenie osób fizycznych lub prawnych według prawa cywilnego, gwarancja bankowa, ubezpieczenie kredytu.

Strony mogą dowolnie, w zależności od oszacowanego ryzyka, wybrać jedną lub kilka form zabezpieczenia zobowiązania — kredytu.

W przypadku kredytów przeznaczonych na nabywanie nieruchomości oraz budowę nieruchomości lokalowych lub obiektowych, jedną z powszechnych form ich zabezpieczenia jest hipoteka (patrz 12.6).

Zastaw jest ograniczonym prawem rzeczowym uregulowanym w przepisach Kodeksu cywilnego w art. 306-335. Jego istotą jest to, że wierzyciel może zaspokoić swoje roszczenia z rzeczy ruchomych lub innych praw objętych zastawem. Zastaw może występować jako zwykły - wówczas dłużnik jest zobowiązany wydać przedmiot zastawu wierzycielowi oraz zastaw rejestrowy - w tym przypadku rzecz zastawiona może pozostać we władaniu dłużnika. Bank dokonuje oceny przedmiotu zastawu, która koncentruje się na jego stanie technicznym, kosztach związanych z koniecznością przechowywania, możliwości szybkiego zbycia przedmiotu zastawu. W przypadku kiedy przedmiotem zastawu są dzieła sztuki, konieczne jest także zbadanie ich wartości i autentyczności. Wartość przedmiotu zastawu jest ustalana na poziomie jego wartości rynkowej. Niezbędne przy ustalaniu tego zabezpieczenia jest ubezpieczenie rzeczy, przy czym prawo do odszkodowania z tytułu ubezpieczenia, kredytobiorca przenosi na bank w formie cesji.

Przewłaszczenie na zabezpieczenie w polskim porządku prawnym dotyczy tylko rzeczy ruchomych i papierów wartościowych, ponieważ własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Przewłaszczenie dokonuje się na warunkach umowy, w wyniku której kredytobiorca lub inna osoba do tego zobowiązana przenosi własność rzeczy ruchomej na bank, z zastrzeżeniem warunku rozwiązującego lub zawieszającego. W pierwszym przypadku w momencie spłaty wierzytelności zabezpieczonej w ten sposób przeniesienie własności traci moc a dłużnik znów staje się właścicielem rzeczy. Natomiast przy przewłaszczeniu z warunkiem zawieszającym umowa określa, że dopiero w momencie niespłacenia wierzytelności w terminie, bank staje się właścicielem rzeczy. Obowiązkiem kredytobiorcy jest ubezpieczenie rzeczy i przeniesienie prawa do odszkodowania na bank.