IMG037

24. Maksymilian Antoni Piotrowski: Śmierć Wandy

Albo że ze ścian ogniem zapisanych

Wyjdą pająki z ognia ... straszne tkacze!

Na ściennych ogniach się swych zakołyszą

I wyrok jakiś ognisty napiszą!⁸⁸

„Wyrok ognisty” zostanie „napisany” nieco później. Na razie zaś narrator-Popiel, a właściwie jego duch, opowiada o nowych swych okrucieństwach dokonanych w przeszłości, które od czasu do czasu komentuje i ocenia:

Przez dawne oczy widzę to ohydne

Pierwszego ducha dzieło z czasów onych ...⁸¹

Opanowała go nawet „myśl ohydna o śmierci Swityna”, którego „jak ojca kochał i szanował” ^6a. Wojewoda Swityn zdołał ujść, przysławszy mu przez starego rapsoda Zoriana obszerny list, piętnujący pasmo jego zbrodni. List ten wstrząsnął Popielem:

Czytałem słowa, które jak szatany

Paliły mi mózg i gryzły wnętrznoście.^M

Badacze Króla-Ducha, od Małeckiego począwszy, zwracają uwagę na podobieństwo treściowe listu Swityna do pisma Kurbskiego przesłanego Iwanowi Groźnemu ⁸⁴ oraz na ważny szczegół, że car moskiewski postąpił tak samo z posłańcem zbuntowanego kniazia (o czym pisze Karamzin), jak Popiel z Zorianem:

On mi podawał list — a ja na nodze Jego oparłem miecz żelazny, krzywy,

I czułem, że mu między kości wchodzę;

A on stał —jak Bóg wielki — bo cierpliwy! **

Męczeństwo harfiarza, który nosi imię zapożyczone od Chodakowskiego i przypomina nieco tego fanatyka pieśni gminnej (zwłasz-sza w strofie XIX trzeciej pieśni) oraz śmierć w płomieniach przyjęta

⁶⁰ Tamże, w. 376-384.

⁸¹ Tamie. w. 393-394.

⁸⁸ Tamże, w. 528 i 533.

⁸⁸ Tamże, pieśń 3, w. 59-60.

⁸⁸ J. Kleiner, Juliusz Słowacki, j\v., t. IV, cz. 2, s. 393. — Zob. też M. Tatara, Historia, mit i baśń w „Królu-Duchu", Prace Historycznoliterackie Katedry Historii Literatury Polskiej WSP, Katowice 1962, s. 161.

⁸⁸ Rapsod I, pieśń 3, w. 49-52.

225

1S — Literatura a dzieje bajeczne