IMGC44 (3)

32 Treści kształcenia

metod oraz organizowania całej sytuacji dydaktycznej, w której znajduje się i działa uczeń²⁵.

Treść kształcenia jest traktowana przez Cz. Kupisiewicza i W. Okonia jako podstawa ujęcia dydaktyki²⁶, lub jej części składowych przez K. Denka i B. Niemierko ²⁷; a także indywidualizacji w ujęciu T. Lewowickiego²⁸.

Kiedy chce się jednoznacznie rozumieć pojęcie treści kształcenia, to musimy zdawać sobie sprawę przede wszystkim z tego, że występują one w podwójnej roli:

—    w trakcie konkretnego, jednostkowego procesu dydaktycznego,

—    w całości kształcenia planowanego i realizowanego. 11 Treść kształcenia składa się z:

—    wiedzy, inaczej materiału nauczania i jednocześnie materiału zmian psychicznych, zwanych hasłami programowy® mi lub wiadomościami dotyczącymi obiektu poznania;!]

—    zmiany, która ma zajść w wiadomościach ucznia, jego umiejętnościach i systemie wartości;

—    czynności ucznia, które powodują, że określone zmiany psychiczne zajdą, a których materiałem są owe hasła programowe.

Trzeci element organizuje w procesie edukacyjnym dwa pierwsze.

„Treść kształcenia jest zatem zbiorem planowanych czynności ucznia, wyznaczonych przez materiał nauczania i planowaną zmianę psychiczną W projekcie Wrocławskiej Szkoły Przyszłości (omawianej w jednym z następnych rozdziałów) treści kształcenia nie doty-

²⁵ Kruszewski K., Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólne}. Warszawa 1987, s. 106. ²⁴ Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej. Warszawa 1985; Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej.

²⁷ Denek K., Cele kształcenia w przyszłościowym modelu szkoły wyższej. Dydaktyka Szkoły Wyższej 1981, nr 1, idem Wyznaczniki i uwarunkowania efektywności kształcenia. Warszawa 1983; Niemierko B., Planowana zmiana w uczniu — perspektywy pomiarowe. „Kwartalnik Pedagogiczny" 1983 nr 1, idem Rola intuicji w pomiarze osii/gnifć uczniów. „Edukacja" 1983, nr 2.

** Lewowicki T„ Indywidualizacja kształcenia. Dydaktyka różnicowa. Warszawa 1977. ^v> Kruszewski K., Zmiana i wiadomość..., op. cit., s. 124.