IMGG24

^Z iwdob** ^m'«k' P°'^v°^d,4w ™* można »gc3£id _si°

•e®¹^' ^k'^a7 —po^obmajak M.m*,uo»_a teoria nieporządku — praedc-UJo ”« do Mdu poetyk nowoczesnych. Bo* logiki nie m„ iednołcl dzieła .budowanego. Gtoszcruc absurdu, jak to czyni M. _ lub głoszenie nonsensu

cay cez konieczności zerwania z wieżami logiczności, jak to czynią inni _

jest zaprzeczaniem najistotniejszym prawom panującym nad słowem. Moim zwalczać logik? starej poezji i głosić hasło nowej logiki odpowiadającej naszemu poczuciu kompozycji i nowym naszym poglądom na stosunek sztuki do rzeczywistości, ale nie mokną zwalczać logiki jako takiej. Najbardziej racjonalny rozkład myśli¹ powinien być naszą zasadą. Logiczny rozkład myśli, a nie retoryczny wykład myśli, który charakteryzuje dotychczasową poezję. Dawne utwory były narracją, nowe powinny być selekcją. Dawne były sylogistycznym niemal rozwijaniem myśli, nowe powinny być logicznym ekstraktem. Logikę nowej poezji mokną by najlepiej określić, wyszukując dla starej logiki poetyckiej jakąś nazwę pejoratywną. Można by może powiedzieć, żc w dotychczasowej poezji obowiązywało logikulstwo. podczas gdy w nowej poezji obowiązywać powinna właśnie logiko.

Dynamizm

Dynamizm dynamika - dynamiczność dynamizm — dynamicz-

ność — dynamika — dyn... Wyrazy te powtarzają się bez końca w manifestach futurystów włoskich. Pojęcie, które one oznaczają, jest pasem tranami -

Uroń lago luiglki T»

llllnUI ~ Ni« tylko t.»d. płynu* w ■*■

M l«m» Ctlyl.y m waAc daunri l ,»»■ !•*■ " trajiUl I płynu. O o-ytn

Ugo ^ocłuutni irf—. *• «»k i-*;

. Ale ule- -T* —"

_|_ri—ł, n*h lalnhy powied»U<.

calkmricir aal«(|

syjnym poruszającym co najmniej połowę ich zasad estetycznych. Za futurystami włoskimi poszli nowatorzy innych krajów. I u nas wyrazy te tańczą na wszystkich młodych tutach. Wysuwa się je ciągle jako hasło i argument, hałasuje się nimi jak grzechotką. Lata się nimi wszystkie dziury rozumowania, określa się nimi najrozmaitsze rzeczy, używa się ich bez precyzji, często dla wyrażenia czegoś, czego ani uczuciowo ani pojęciowo nie uchwyciło się dokładnie. Ale nikt nie zdobył się na bliższe określenie pojęcia dynamizmu artystycznego 1 nikt nie zdobył alę na Jego estetyczne uzasadnienie i zdaje mi się, że nie tylko u nas, lecz także za granicą. A jego uprawnienie w dziedzinie sztuka bynajmniej'nic rozumie się samo przez się.

Zarówno futuryści włoscy, jak i ich naśladowcy, popełniają ten błąd, że utożsamiają dynamizm z kinctyzmcm, z ruchem lub szybkością. Tymczasem tak nic jest. Dynamizm jest sprowadzaniem zjawisk do sił, jest pewnego rodzaju podnoszeniem siły do rangi istnienia metafizycznego. W tej postaci pojawia się dynamizm u futurystów włoskich jedynie w tej części pierwszego manifestu malarskiego, w której jest mowa o wzajemnym przenikaniu się przedmiotów. „Ciała nasze wnikają w kanapą na którą/ siedzimy, a kanapa wnika w nas. Asstobms wpada w domy obok których przejeżdża, a damy walą sią na autobus i zlewają sią z «a“. Tu istotnie zwraca się uwagę na siły i nawołuje się do ich artystycznego wydobycia. Nawet wtedy kiedy przedmioty znajdują się w spoczynku, siły działają, jakkolwiek są niewidzialne z powodu wzajemnego równoważenia się; ale są, i manifest domaga się ich uwidocznienia.    Jednakże na ogól, mówiąc

o dynamizmie, futuryści mają na myśli ruch i szybkość. Są konsekwentni, narzucając artystom zjawiska te jako temat i środek. Ponieważ cala ich estetyka jest estetyką realistyczną, z chwilą kiedy upatrują w ruchu i szybkości jeden z najistotniejszych elementów otaczającego świata, muszą nawoływać do wprowadzenia tego elementu w dziedzinę sztuki. Ale trudno zrozumieć tych wszystkich którzy nic uznają realizmu artystycznego a jednak uparcie i bez umotywowania domagają się dynamizmu ■ kinctyzmu. .

157

1

""i* ■* J«4t»rj aj ¹