wtofwmo&ć fizyczną i stan zdrowia (ang. kealth-relatedfitness) . Osiągnięcia ruchowe bazują na sprawności fizycznej, która obejmuje: „funkcje krążenio-wo-oddechowe. względną szczupłość ciała, siłę mięśniową i wytrzymałość onz gibkośc”** Na pojęcie kealth-related fitness składają się: zdolność do podejmowania codziennej aktywności z wigorem i żwawo; taki stan cech i zdolności, który wskazuje na niskie ryzyko przedwczesnego rozwoju chorób i osłabienia sił w wyniku małej aktywności5 . Z kołei pojęcie cielesności będziemy rozumieli w aspektach biopsychicznym i społecznym, a więc jako to, co się na kształcenie w procesie aktywności motorycznej i percepcyjnej.
W zestawieniu tabelarycznym, które podajemy za W. Osińskim, komponenta 1jK&fcfc-reiated rimess" przedstawiają się następująco88:
Tabela 4. komponenty i czynniki zgodne z koncepcją „health-related fitness”
Komponenty |
Czynniki |
i l. Spł —iim u rnoriblogiezna |
— skład ciała siła (budowa) tkanki kostnej |
} X Sorawność mięśniowo-rihriswi |
- siła mięśniowa i wytrzymałość - zibfcość |
IJL Sonswróść motoryczna |
— kontrola postawy ciała |
i Sęa —ność Innpmimrn | oddechowa |
- maksymalna moc aerobowa — submaksy mai na wydolność krążeniowo-oddechowa |
j 5. Spammeśt metabolizmu |
— metabolizm węglowodanowy - metabolizm lipidowy |
i.S. Skinner i P. Oja (1944)
Zestawione powyżej składniki zdrowego i sprawnego fizycznie ciała, które OTPt dfe nas Stanowic pewien postulowany, optymalny wzorzec, są uerzgicdmanc także w pedagogice specjalnej. Swoistość uszkodzenia powo-ar szczególną uwagę zwracamy na te czynniki, które wymagają 4# nas odrębnego. częstokroć także terapeutycznego podejścia, które umoż-fiapi an w konsekwencji zbliżenie się do tego założonego, optymalnego SMO.
W^O»i*tsk K Koncepcjo „kmhh , sfmed fitnesspojęcia, elementy, kryteria oceny Fizyczne i Zdrowie*'1 1998. nr 3, s. 103-104.
Health fitness mstrucłor' ? handhftok. Humań Kinelia W. O * » A s k i. Koncepcja.. heaith-related fitness "., s, 103.
ar 4 Phyen et actwity, fitness and Health.104.
firn i tewie for assessing health-related
Wychowanie fizyczne i sport, podkreśla Z. Chromiński1, w sposób wszechstronny wpływa pozytywnie na następujące układy organizmu człowieka, mięśniowy, krwionośny, sercowo-naczyniowy, oddechowy, zaś w aspekcie społeczno-wychowawczym uczy m.in. pokonywania trudności, rozwija wrażliwość na sprawy społeczne, moralne, estetyczne, kształci właściwy stosunek do pracy, zwiększa zdolność do pracy i jej efektywność, zdolności adaptacyjne, wywiera wpływ na rozwój samodzielności i inicjatywy.
Uszkodzenie słuchu jest niepełnosprawnością, której przezwyciężenie wymaga ogromnego wysiłku od każdego niesłyszącego dziecka. Wysiłek ten związany jest ze stałą gotowością organizmu zmuszonego, mimo braku słuchu i wynikających stąd trudności m.in. w porozumiewaniu się, do adekwatnego, zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy, rozpoznawania, identyfikowania i reagowania na ciągle zmieniające się sytuacje społeczne w ich różnorodnych uwarunkowaniach. Jest to wysiłek nie tylko umysłowy, ale i fizyczny. Ponadto dziecko z uszkodzonym słuchem obarczone jest nierzadko dodatkowymi obciążeniami. Mogą się one wiązać m.in. z niższą ogólną sprawnością fizyczną, w porównaniu z dziećmi słyszącymi, zahamowaniami tego, co ogólnie nazywamy rozwojem psychofizycznym. W związku z tyra mówimy o: kształceniu z udziałem ciała, przez albo za pomocą ciała; kształceniu systemu psychomotorycznego; kształceniu przez system psychomotoryczny; wychowaniu fizycznym; rozwijaniu świadomości własnego ciała; kształceniu motorycznym, lub bardziej ogólnie - o cielesności człowieka i kształceniu człowieka cielesnego2.
W pedagogice specjalnej tradycyjnie już mówimy, że człowiek jest istotą bio-psycho-społeczną, podkreślając jedność biopsychiczną człowieka, która warunkowana jest także tym, że człowiek jest również istotą społeczną, gdyż poza społecznością i jej kulturą nie może w pełni żyć i rozwijać się. Dla jego prawidłowego rozwoju niezbędna jest właściwa relacja zachodząca między nim samym jako określoną, odrębną, cielesną i zarazem obdarzoną psychiką i duchowością osobą, a innymi ludźmi oraz światem rzeczy. Polega ona na umiejętności korzystania z napływających informacji i wymianie informacji ze środowiskiem ożywionym i nieożywionym.
99
Z. Chromiński, Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży. Założenia metodyczne i organizacyjne wychowania fizycznego i sportu, Instytut Wyd. Związków Zawodowych Warszawa 1987, s. 17-19.
J.M. C a g i g a I, Kształcenie człowieka cielesnego, [w:] P. Lengrad, Obszary petemI nentnej samoedukacjl, TWWP, Warszawa 1995, s. 65.