IMGs58

___    wychowaniu specjalnym pełni zasadniczo podobne funkcje jak

aśeupośkdzonych. Jednakże specyfika funkcji usługowej wychowanka i społeczeństwa jest uwarunkowana rodzajem rodzajem niesprawności. Tak np. w toku przebywania w zakładzie wychowawczyni młodzieży niedostosowanej społecznie, zamierzamy MMMić jej system wartości i postaw na prospołeczny, gdyż dotychczasowy, ■hnpMMny przez nią kodeks etyczny uniemożliw iał jej normalne współży-car ze społeczeństwem i w szechstronny rozw ój osobowości.

W praktyce surdowychowawczej, wraz z rozwojem szkolnictwa dla dzieci mesłyszących powstawały internaty także i dla tych dzieci. Powody powstawania internatów dla niesłyszącycii były złożone. Przyczyną podstawową hyh> i jest także dzisiaj rozproszenie i stosunkowo niewielka liczba dzieci z uszkodzonym sluchem. Codzienne dowożenie dzieci do szkoły z odległych CJBĘap miejscowości byłoby kosztowne, a często nawet niemożliwe. Inna pcyczyoa to konieczność zapewnienia dziecku niesłyszącemu fachowej opieki wychowawczej, na którą prywatnie nie zawsze i nie wszystkich rodziców stać.

Rozpatrując w związku z tym, kwestię ewentualnego umieszczenia dziecka z uszkodzonym słuchem w internacie, należy rozważyć cały szereg możliwości. Wychowanie tych dzieci może się bowiem odbywać:

—    wyłącznie w domu rodzinnym - dziecko z uszkodzonym słuchem na MMBg swoich możliwości uczestniczy w życiu swej rodziny, uczęszcza do zwykfcj, masowej szkoły, poprzedzonej zwyczajnym przedszkolem dla dzieci dynąeych, korzystając jednak przez cały czas z fachowej pomocy odpowiednio przeszkolonych rodziców oraz surdologopedy i surdopedagoga;

—    w domu rodzinnym - dziecko jednak uczęszcza najpierw do przed-■hoh, a następnie do szkoły specjalnej. W porównaniu z sytuacją szkolno-mythnwiM..L4 dziecka słyszącego, dziecko z uszkodzonym słuchem na czas IMMmMm) jest izolowane od swych słyszących rówieśników;

—    wyłąrmii: w domu rodzinnym jedynie w okresie niemowlęcym i przed-fnABOfaynZr do 4 roku życia włącznie. Począwszy od 4 roku życia, z wyjątkiem

nśesłyszące przebywa w zasadzie przez cały okres życia i szkolnego w ośrodku szkolno-wychowawczym dla dzieci ZMBkedzooym słuchem,

RMyp^pHMn    - w internacie i w domu rodzinnym. Dziecko

przez) dra w tygodniu w ośrodku szkolno-wychowawczym, zaś w

sobotę i w niedzielę w domu rodzinnym. W dalszym ciągu dominuje jednak wychowanie w internacie ⁴⁴.

Właściwie zorganizowana praca w internacie dla dzieci z uszkodzonym słuchem pełni ważną funkcję rewalidacyjną z jej surdowychowawczyrai zadaniami w zakresie usprawniania, kompensacji i korektury, skutecznie uzupełniając pracę szkoły. Jednakże izolacja od bezpośrednich, codziennych wpływów rodziny, których jest pozbawione dziecko przebywające w internacie, może wywierać na jego rozwój także wpływ niekorzystny. Pozytywny i negatywny wpływ wychowania w internacie na dziecko z uszkodzonym słuchem przedstawia poniższa tabela.

Tabela 5. Pozytywny i negatywny wpływ internatu na wychowanie dziecka niesłyszącego¹⁴ zi

Wpływ pozytywny	Wpływ ujemny
Dziecko jest objęte fachową opieką w szkole i poza nią.	Izolacja od bezpośredniego, codziennego wpływu rodziny.
Usprawniająca, kompensacyjna i korygująca organizacja grupy wychowawczej i procesu wychowawczego przez tzw. rodzinne formy pracy grupy internatowej, prowadzenie przez dzieci częstej korespondencji z rodzicami; odwiedziny rodziców i krewnych; wyjazdy na soboty i niedziele do rodziców.	Sztywne reguły organizacyjne życia internatowego; nienaturalny tryb życia; niebezpieczeństwo „hospitalizmu.” ;•
Organizowanie różnych form życia społecznego umożliwiających wielostronny kontakt, w sposób kontrolowany, z rówieśnikami słyszącymi (drużyny nieprzetartego szlaku, obozy harcerskie, wycieczki itd.).	Niebezpieczeństwo powstania „drugiego życia”.
Możliwość poznania innych niesłyszących, kształtowanie się „więzi wspólnego losu”, co w przyszłości w dorosłym życiu może zapobiec wyobcowaniu i samoizolacji.	Tworzenie się podkultury niesłyszących, rozwój języka migowego, brak motywacji do posługiwania się mową.

¹⁴⁴ Metodyczne problemy wychowania w internacie omawiają; J. Baran, 1 R i d 111 I. S t a w o w y-W oj narowska, Wychowanie i nauczanie deieei głuchych irJrtfS nacie, WSiP, Warszawa 1983.

Por. A. L 6 w e, Die Erziehung Horgeschadigter Kinder im Heim, Chanem mi G^0Ęk [w;J Hannes Aschenbrenner (wyd.): Sprachbehinderungenund He imerziehung, Jugeod H Voik, Wien-MOnchen 1982.