Monopol producenta oznacza sytuacją, w której występują na tynku producenci znaczący (monopoliści) i duża liczba małych odbiorców. Producenci w tej sytuacji dyktują ceny produktów bez względu na popyt. Przy istnieniu rynku producenta w badaniach rynku zaopatrzeniowego należy poszukiwać produktów substytucyjnych, produkowanych przez innych producentów, aby złamać monopol producenta.
Oligopol producenta występuje w sytuacji, gdy po stronie popytowej na rynku jest duża liczba małych przedsiębiorstw, a po stronie podażowej niewielka liczba producentów średniej wielkości z relatywnie wysokimi udziałami na rynku. W tej sytuacji kształtowanie cen jest rezultatem obserwacji relacji podaż--popyt. Zadaniem badania rynku zaopatrzeniowego jest ścisła obserwacja i analiza rynku pod względem reakcji (zachowań) dostawcy i odbiorcy względem siebie i natychmiastowe podejmowanie przedsięwzięć.
Rynek zrównoważony występuje wówczas, gdy na rynku działa równocześnie dużo producentów i odbiorców i ich liczba jest zrównoważona. W tej sytuacji na rynku kształtuje się cena rynkowa, która jest ceną tworzącą zależność między podażą a popytem. Cena rynkowa dla wszystkich uczestników rynku jest równa, dlatego dla badań rynku zaopatrzeniowego przy dokonywaniu zakupów ważne są inne czynniki zakupu, np. zdolność dostawcza, względy jakościowe. Przykładem rynku zrównoważonego w krajowych produktach może być giełda surowców i materiałów.
Strona podażowa w badaniach rynku zaopatrzeniowego w analizie jest zbliżona do strony popytowej. Przede wszystkim jest ważne przeanalizowanie, jacy i jak wielu jest konkurujących odbiorców (nabywców) na rynku. Ważne jest też poznanie wielkości ich zużycia materiałów i udział na rynku. Przy analizie konkurujących z firmą odbiorców należy rozróżnić dwie ich grupy. Jedna grupa to ci, którzy poszukują na rynku tych samych surowców i materiałów dla tych samych produktów. Ta grupa może stanowić swoistą konkurencję. Druga grupa to ci, którzy poszukują na rynku tych samych surowców i materiałów, ale dla innych produktów końcowych. Ta grupa nie jest konkurencyjna od strony zbytu.
Informacje branżowe i kraj
Rys. 9. Zbiór informacji o strukturze i dynamice rynku zaopatrzeniowego Źródło: Ibid.
45